PHOMAT is niet meer in de ether

Zendavontuur van Johan Matthijssen begon in de Bierstraat 10

Door Arjen Dieperink

LOCHEM - Het is het oudste huis in de stad Lochem, Bierstraat 10. Tot 1 november van dit jaar was daar restaurant Da-Vinci gevestigd. Maar sommige inwoners van Lochem hebben daar heel andere herinneringen liggen: in dat pand begon hun soms jarenlange avontuur als zendamateur.

Hij was dertien of veertien jaar, dat weet hij niet exact meer. Zo lang is het al geleden dat hij zich ging verdiepen in het zendamateurschap. De nu 73-jarige Johan Matthijssen mijmert aan de keukentafel: "Door Karel Langeler ben ik besmet met het virus om zendamateur te worden. Die had een radiozaak in het pand aan de Bierstraat. Karel had vanaf de achterkant van zijn huis een antenne horizontaal gespannen over de Achterstraat. De andere kant zat vast aan het pand van Achterstraat 11. Dat kon toen allemaal nog”, vertelt Matthijssen met een brede glimlach.
“Door Karel kwam ik in contact met andere zendamateurs.“ Johan Matthijssen kent nog wel veel van hun namen, zoals Herman en Helga uit Duitsland, Frederik en Karel. De herinneringen komen duidelijk naar boven. “Karel had de roepnaam PAOTNR”, weet Matthijssen nog. Zelf gebruikte hij als roepnaam PHOMAT.

Zelf bouwen
Het mooie van de hobby is volgens Matthijssen de kennis over radiotechniek en deze te bespreken en te delen met andere amateurs. “Wij kochten geen apparatuur, maar maakten het zelf. Ik heb zelf spoelen gedraaid. Je kon een bouwpakket van het merk Philips kopen en dat elkaar zetten. En om te mogen zenden was een toelatingsexamen noodzakelijk."
De sport voor een zendamateur is volgens Johan om onder speciale meteorologische condities op zo groot mogelijke afstand contact met andere amateurs te leggen. “Soms kon je wel duizenden kilometers overbruggen”, vertelt Matthijssen. Soms waren er ook vierentwintig-uurswedstrijden waarbij af en toe met zendamateurs in het Oostblok contact werd gelegd. “Zo’n contact met iemand in de DDR was wel spannend” herinnert PHOMAT zich nog.

27MC
De interesse voor het zendgebeuren is in de loop der tijd bij Matthijssen wel weggeëbd. “Door het toelaten van de 27MC-bak in maart 1980 kwam voor iedereen van veertien jaar en ouder het zenden binnen handbereik. Voor slechts vijfendertig gulden kon je toen voor dat toestel een zendmachtiging krijgen, zonder cursus of examen. En zo'n 27MC-zender was kant en klaar in de winkel te koop. Het zelf bouwen van een zender was er nauwelijks meer bij. Wij sleutelden om beter bereik te krijgen regelmatig aan onze eigen zenders. In de ethercontacten werd die radiotechnische kennis gedeeld. Dat heb je niet bij de 27MC’s.” Tegenwoordig heeft Johan Matthijssen andere interesses. Zijn roepnaam ‘PHOMAT’ zwijgt.