De Stolpersteine die zijn gelegd bij Slagerij Sieverink aan de Markt. Foto: Henri Bruntink

De Stolpersteine die zijn gelegd bij Slagerij Sieverink aan de Markt. Foto: Henri Bruntink

Achttien nieuwe Stolpersteine in Lochem gelegd

Algemeen

LOCHEM – Op vier plekken in Lochem zijn dinsdag in totaal achttien Stolpersteine gelegd. Deze kleine glimmende herdenkingssteentjes in het plaveisel moeten de herinnering levend houden aan in de Tweede Wereldoorlog uit Lochem weggevoerde en omgebrachte Joden. In mei en in het najaar volgen er nog meer.

Door Henri Bruntink

De stenen worden in heel Europa gelegd bij woningen waar vroeger Joodse mensen woonden. De Stolpersteine zijn voorzien van naam, geboortedatum, datum en plaats van deportatie en de datum waarop de betrokken persoon werd vermoord. Ten slotte volgt dan steeds de naam van het vernietigingskamp waar dit gebeurde.

Er waren dinsdag steenleggingen bij Slagerij Sieverink aan de Markt, bij ‘t Ei 15 en Smeestraat 15 (Hema), Bierstraat 2 (Raedthuys) en aan de Nieuweweg 6. Het initiatief is van de Stichting Stolpersteine Lochem, dat vooronderzoek verricht en voor de financiering van de stenen zorgt. Bij een van de plechtigheden was burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve aanwezig. In alle gevallen was chazzan (voorganger) Bert Oude Engberink aanwezig. Hij droeg een traditioneel Joods gedicht voor waarin de namen van de overledenen waren verwerkt. Dit is gebruik bij begrafenissen.

Familie Roos
Bij Slagerij Sieverink werden vier stenen gelegd voor de familie Roos. Vader Samuel Roos (54) was destijds slager. De slagerij was al sinds 1850 in bezit van de familie toen de oorlog uitbrak en het bedrijf gedwongen verkocht moest worden. Via Westerbork werden Samuel en zijn kinderen Alfred (15), Antje (12) en Suze (8) jaar naar Sobibor gedeporteerd en daar meteen na aankomst vergast.

De steentjes werden gelegd door Joke en Bennie Sieverink en Erik Nijenhuis. De laatste nam de slagerij vorig jaar, samen met zijn vrouw Sari, officieel over van de Sieverinks. Bij de overdracht van de zaak presenteerde Joke Sieverink een boekje over de historie van het winkelpand aan de Markt. Daarin komt de familie Roos prominent in voor.


Bennie Sieverink en zijn opvolger Erik Nijenhuis leggen de Stolpersteine voor de slagerij aan de Markt. Foto: Henri Bruntink 

Contact
Ze schoot dinsdag tijdens haar toespraak nog bijna vol toen ze vertelde hoe ze, tijdens een bijeenkomst in de Lochemse Synagoge ontdekten over de dramatische kant van hun pand. Er is nog steeds af en toe contact met nazaten van de familie die nu in Vancouver (Canada) wonen.

De dinsdag gelegde steentjes zijn een dag later definitief geplaatst. Medewerkers van Circulus-Berkel gieten ze dan letterlijk in beton. Helemaal nieuw zijn de Stolpersteine niet voor Lochem. Aan de Kastanjelaan liggen er al jaren twee, ter nagedachtenis van David Heilbron en Betje Heilbron-Slagter.

Wie de Stichting Stolpersteine Lochem wil steunen vindt informatie op www.stolpersteinelochem.nl

Hieronder de namen van de andere dinsdag gelegde Stolpersteine:

Aan de ‘t Ei/Smeestraat
Abraham Roozendaal (29 jaar)
Roosje Roozendaal-van Gelder (27 jaar)
Emanuel Carel Roozendaal (9 maanden)
Emmanuel Roozendaal (60 jaar)
Betje Roozendaal-van Praag (58 jaar)
In 1942 en 1943 omgebracht in Auschwitz, met uitzonderlijk van Emmanuel die werd vermoord in Monowitz.

Bierstraat 2
Salomon Joseph Vromen (47 jaar)
Mietje Vromen-Kannewasser (49 jaar)
Jansje Josephine Vromen (17 jaar)
Sander Vromen (15 jaar)
Vermoord in 1942 in Auschwitz, met uitzondering van Salomon die in 1943 werd omgebracht in een niet nader bekende plaats in Midden Europa.

Nieuweweg 6
Salomon Heilbron (50 jaar)
Helena Johanna Rosali Heilbron-Menco (42 jaar)
Bertha Jenny Heilbron (16 jaar)
Sara Roos-Meijer (80 jaar)
Josephine Vromen-Cohen (79 jaar)
De eerstgenoemde drie werden in 1942 en 1943 in Auschwitz. Sara Roos werd vermoord in Kamp Vught en Josephine Vromen in Kamp Westerbork.

Achtergrond
Stolpersteine, ook bekend als struikelstenen, is een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig (73). Het is een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme. Demnig probeert bij zoveel mogelijk leggingen persoonlijk aanwezig te zijn. Door corona lukt dit momenteel uiteraard niet.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant