Woningbouw: algemeen belang versus individuele belangen

LOCHEM/GORSSEL - Bouwen, bouwen, bouwen. De roep om nieuwe woningen klinkt alom en steeds luider. Wie maandagavond een aanzienlijk deel van de 14 insprekers over de actualisatie van de woonvisie van de gemeente Lochem beluisterde, kon zo maar het idee krijgen dat de beoogde, uiteindelijk misschien wel 1.700 woningen veel te veel van het goede zijn. De soms tegenstrijdige reacties per dorp geven aan dat het nog een flinke klus wordt om de neuzen dezelfde kant op de krijgen.

Door Henri Bruntink

De gemeenteraad liet zich, via de insprekers en door middel van vragen aan de wethouder, informeren over de actualisatie van de woonvisie uit 2018. Die is hard nodig omdat de omstandigheden op de woningmarkt en de vraag van woningzoekenden sterk is gewijzigd. De raad vroeg eerder zelf om een update en zette de ontwikkeling van de kernvisies in afwachting daarvan tijdelijk stop. Die van Almen was al klaar. En ook daar bleek dat het algemeen belang gemakkelijk botst met individuele belange.

Maandagavond bleek dat in het in Laren nu al rommelt. Belangenvereniging Wakker Laorne hoort van alle kanten dat er vaart gemaakt moet worden met de bouw van woningen voor onder meer jongeren. Twee andere insprekers uit het dorp putten zich uit in argumenten waarom de gemeente niet te hard van stapel moet lopen. Dat doen ze overigens door deels interessante vragen te stellen over nut en noodzaak van de inderdaad grote aantallen. Maar het gevoel van urgentie daalt kennelijk met de afstand van mogelijke bouwlocaties tot de eigen woning.

Ook in andere kernen hameren vooral de dorpsraden op snelheid en betaalbaar bouwen voor starters en voor mensen die het moeten hebben van sociale huurwoningen. En ook in het segment dat ‘middenhuur’ wordt genoemd moet iets gebeuren om de doorstroming op gang te brengen.

Vragen
De genoemde interessante vragen gaan onder meer over wat het effect is van de bovengemiddelde vergrijzing van de gemeente Lochem. Dat zorgt mogelijk via natuurlijke weg voor doorstroming. En hoe zit het met de enorme ‘leegstand’ die uit de cijfers van het CBS naar voren komt. Het aantal van 700 leegstaande woningen in de gemeente dreigt een eigen leven te gaan leiden. Een aantal insprekers gebruikte het getal om te onderstrepen er geen noodzaak is om heel veel nieuw te bouwen.

Ambtelijk en bestuurlijk vormt het cijfer van het CBS, dat volgens de gemeente inmiddels is bijgesteld naar 640, ook nog altijd een raadsel. Nadere beschouwing heeft tot nu toe slechts opgeleverd dat de vermeende leegstand zich met name in de kern Lochem en in het buitengebied voordoet. Het gaat mogelijk om administratieve onvolkomenheden in Basisregistratie Personen (BRP). Eerder werd gesuggereerd dat er mogelijk sprake is van 2e woningen of woningen in het buitengebied die dubbel worden bewoond maar - ten ontrechte - slechts één huisnummer hebben. Verder staan ouderen die in een zorginstelling wonen mogelijk nog geregistreerd op hun oude adres.

Jongeren Harfsen
Insprekers van de Werkgroep Starterswoningen Harfsen meldden dat een enquête onder jongeren (19-29 jaar) uit het dorp zo’n 100 reacties opleverde. Liefst 80 procent gaf aan liefst in het dorp te willen blijven wonen. De overige 20 procent overweegt dat op z’n minst. Jongeren zijn niet meteen op zoek naar een eengezinswoning, maar naar bijvoorbeeld 2- of 3-kamerappartementen. Betaalbaarheid en beschikbaarheid staat daarbij voorop. In Laren wachten volgens Wakker Laorne momenteel zo’n 100 jongeren tussen 20 en 30 jaar op een geschikte woning.

Diverse insprekers pleitten voor snelle invoering van de zelfbewoningsplicht. Dat is een instrument dat beleggers de voet dwars zet die hoge bedragen bieden op een woning met als doel deze voor veel geld te gaan verhuren. En het invoeren van een huisvestingsverordening kan helpen om mensen met een sociale of economische binding voorrang te geven. En tenslotte werd meermaals gehoord dat het buitengebied een grotere rol kan spelen bij het vervullen van de woningbehoefte, door overbodige agrarische gebouwen te vervangen door woningen.

Instrumenten
Wethouder Robert Bosch gaf aan dat de verschillende instrumenten die de gemeente heeft zorgvuldig moeten worden afgewogen omdat ze ook negatieve kanten hebben. Zo is een zelfbewoningsplicht bijvoorbeeld lastig te handhaven. En bij een verordening die eigen inwoners een streepje voor geeft moet worden aangetoond dat er sprake is van scheefgroei.

Opvallend was de wethouder uitsprak dat er in de komende jaren ook gebouwd wordt voor mensen die van het westen van het land hier naartoe willen verhuizen. “Bouwen naar behoefte met een plus”, zo noemde hij het. Uit recent onderzoek blijkt dat de toestroom vanuit het westen lang niet zo groot is als wel wordt beweerd. En daarbij zijn vooral de duurdere vrijstaande woningen in trek. Voor concurrentie in de huursector zorgt de nieuwe ‘import’ nauwelijks. Lochem is wel in trek bij huurders uit de nabije regio.

Nog niet klaar
De gemeenteraad is nog niet klaar voor besluitvorming over de strategische keuzes en de actualisatie van de woonvisie. Over twee weken volgt nog een gesprekstafel waarbij fractie en de wethouder verder praten. Pas daarna wordt een besluit genomen. Als de gewijzigde woonvisie een feit is kunnen de kernen weer aan de slag met hun lokale visies. Naar aanleiding van de concept-visies kwamen eerder honderden reacties van inwoners binnen.

Nog geen ‘zelfbewoningsplicht’ in gemeente Lochem

LOCHEM/GORSSEL - Eigenlijk is een meerderheid van de Lochemse politiek voor het instellen van de ‘zelfbewoningsplicht’ voor huizenkopers. Dat houdt in dat een koper een woning zelf moet gaan bewonen. Dit is bedoeld om speculanten te weren die woningen aankopen met het doel deze voor veel geld te gaan verhuren. Toch werd een motie die pleitte voor snelle invoering van de plicht gisteren verworpen door de gemeenteraad.

De motie kwam van LochemGroen! en Meedenken met Lochem (MmL). Beide fracties hadden de motie in november al klaarliggen maar zagen toen af van indiening. De actualisering van de woonvisie zou worden afgewacht. Deze werd maandagavond besproken, maar een besluit is nog niet genomen.

Boos
Een deel van zowel de voor- als de tegenstemmers is boos op met name LochemGroen! Die fractie diende de motie in op een ongebruikelijk moment, tijdens een beeldvormende sessie van de raad. De PvdA, dat wel voor de motie stemde, sprak van ‘een bommetje’. Andere fractie betichtten LochemGroen! van verkiezingsretoriek en ad-hoc-politiek. Fractievoorzitter Jolande van Borrendam bestreed dat en zei dat het alleen om de snelheid was te doen. Om te voorkomen dat nog langer huizen in handen van speculanten vallen.

Pakket
Wethouder Robert Bosch ontraadde de motie met klem omdat nog moet worden onderzocht welke haken en ogen er aan invoering van de zelfbewoningsplicht zitten. En bovendien kan het mogelijk een onderdeel zijn van een pakket van maatregelen die de woningcrises kunnen helpen bestrijden. De meerderheid van de raad vindt dat het college de kans moet krijgen om met een voorstel moet komen en gaat ervan uit dat dit niet langer dan enkele weken duurt.