Stolperstein in Harfsen voor Hendrik Gerrit Strookappe

HARFSEN - Bij de Emsbroekweg 4 in Harfsen is vorige week woensdag een stolperstein gelegd ter nagedachtenis aan Hendrik Gerrit Strookappe die op op 30 maart 1045, op slechts 21-jarige leeftijd, bezweek aan ondervoeding en oedeem in kamp Kahla bij Eichenberg. Bij de plechtigheid waren enkele tientallen mensen aanwezig. De plechtigheid werd georganiseerd door de Stichting Stolpersteine Lochem.

Door Henri Bruntink

De jonge Hendrik Gerrit ging na de lagere school aan het werk als boerenknecht in Eefde, Bathmen en Geesteren. Hij hielp ook op de Strookappe-boerderij in Harfsen. Hij de Tweede Wereldoorlog werd hij door de Duitsers gesommeerd aan het werk te gaan in Duitsland. Dat deed hij, als knecht van een Duitse boer. Tijdens een verlof besloot hij daar niet terug te keren. Hij dook onder en ging werken voor boer Ter Meulen aan de Deventerweg in Laren.

Verraden
Op 11 maart 1944 werd hij aangehouden door de Landwacht, vermoedelijk omdat hij was verraden door de Larense Weerbaarheidsafdeling (WA), een onderdeel van de NSB. Boer Ter Meulen voelde zich zo bedreigd dat hij de schuilplaats van Hendrik prijsgaf. Deze sliep in een schuur in een nog niet gebruikte giertank. De boer tipte moeder van Hendrik, die toen nog in Lochem werd vastgehouden. Zij bracht haar zoon een koffer met eten en kleding.

Hendrik werd via Arnhem overgebracht naar Kamp Amersfoort waar meer zogeheten werkweigeraars en contractbrekers gevangen zaten. Hij verbleef hier een week en werd op 18 april 1944, samen met 496 andere Nederlandse gevangenen, naar concentratiekamp Buchenwald vervoerd. Hij werd bestempeld als politieke gevangene, wat tot uiting werd gebracht via een rode driehoek op zijn kleding.

Vliegtuigfabriek
Op 5 juni 1944 werd Hendrik overgebracht naar het subkamp Tröglitz om te werken in een bruinkoolgroeve. Op 11 november van dat jaar keerde hij terug naar Buchenwald om twee later te worden verplaatst naar Weimar en kort daarna naar Kamp Eichenberg (Kamp E) bij de stad Kahla. Hij moest daar helpen bij de bouw van een ondergrondse vliegtuigfabriek. Het kamo werd bewaakt door SS’ers en de gevangenen werd slecht behandeld.

Kamp E werd op 12 april 1945 bevrijd door de Amerikanen. Hendrik maakte dit niet meer mee. Hij overleed nog geen twee weken daarvoor - op 30 maart - aan de gevolgen van oedeem en uitputting. Hij ligt vrijwel zeker begraven in een massagraf in Kahla in de Duitse deelstaat Thüringen. Daar bevindt zich een monument. De naam van Hendrik Strookappe wordt daar vermeld op een informatiebord. Zijn familie in Harfsen werd pas maanden later geïnformeerd over de dood van Hendrik en plaatste op 23 juni 1945 een overlijdensbericht in de krant.

Brochure
Erwin Strookappe beschreef het verhaal vaan zijn oom dat is opgenomen in een brochure van de Stichting Stolpersteine Lochem, dat bij de steenlegging in Harfsen is uitgedeeld. In de tekst van de struikelsteen zijn enkele foutjes geslopen. Die worden nog hersteld. Het verraad van Hendrik in Laren is ook beschreven in het boek “Klein Nederland - De oorlog in een Gelders dorp” van Jan Braakman. En veel informatie over de boerderij Strookappe en de mensen die er woonden is te vinden op strookappe.nl.

Meer Stolpersteine
Woensdagmiddag (24 mei) worden in Lochem opnieuw Stolpersteine gelegd. Dan zijn er het acht in getal. Bij de Brouwhuissteeg 1 worden er om 15.00 uur drie gelegd voor Izaäk Leverpoll, Cato Leverpoll-Vromen en Jeanette (Janny) Leverpoll. Vervolgens worden er om 15.30 uur vijf gelegd voor het pand Markt 25, ter nagedachtenis aan: Isaac de Jong, Roseli de Jong-de Jonge, Naomi de Jong, Jochebeth de Jong en Mozes Fortuin. Meer over hun achtergronden in de Berkelbode van volgende week.