Uit het leven van een boekverkoper | Alles

‘Hebt u meer kinderboeken in het Engels?’ In dit hoekje van de krant bleek een paar weken geleden dat jongeren steeds vaker in de winkel komen en bijna zonder uitzondering doorlopen naar ‘de Engelse kast’. Dat lijkt een landelijke trend. Nu staat er een mevrouw met The BFG (Big Friendly Giant, in het Nederlands: de GVR, Grote Verschrikkelijke Reus) van Roald Dahl in haar hand.

Ze is vrijwilliger bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen in Lochem en komt boeken voor de kinderen kopen. ‘Er zitten nu zo’n driehonderd mensen in de opvang,’ vertelt ze desgevraagd. ‘In hotels en huisjes. Een aantal gezinnen heeft wel vier honden, die kunnen natuurlijk niet in een ontbijtzaal terecht. Vandaar de vakantiehuisjes.’ Ze serveert eten – ‘eerst gingen we alle families langs, nu zetten we het voor ze klaar op een centrale plaats’ – en trekt zich vooral het lot van de gevluchte kinderen aan. ‘Ik wil ze graag een wereld bieden om zich in terug te trekken en dat kan in verhalen.’

Ik dacht aan de conversatie tussen twee klanten eerder vandaag. De dames hadden uitgebreid de etalage bekeken en wandelden al keuvelend binnen.

‘Echt alles gaat over de oorlog,’ zei de een. ‘Daar heb ik het helemaal mee gehad.’

De ander knikte, maar zei niets en leek op te gaan in de kaften op de fictietafel. Haar metgezel zocht het bij de non-fictie.

Een kwartier later stonden ze bij de kassa. Ze namen De lafaard mee, de nieuwe roman van Bas Steman, een auteur uit Zutphen. ‘Die gaat óók alweer over de oorlog,’ constateerde een van hen. ‘Hoe je het ook wendt of keert,’ reageerde de ander, ‘in de grond gaat alles over de oorlog.’ De eerste was het daar hartgrondig mee eens. ‘Uiteindelijk wel. Als je onze leeftijd hebt. Alleen beseft niet iedereen dat.’

In 2011 en ’12 was ik stadsdichter van Zutphen. De opdrachten rond 4 en 5 mei vond ik de belangrijkste van het jaar. Het herdenken van de slachtoffers, het vieren van onze niet vanzelfsprekende vrijheid. Dat nu aan de grenzen van Europa een oorlog woedt, maakt de kwetsbaarheid van het systeem waarin we leven pijnlijk duidelijk. Net als de urgentie om erbij stil te staan.

Ik wens de Oekraïense kinderen in Lochem – en waar dan ook – veel boeken toe. Verbeeldingsrijke, grappige, gekke, zorgvuldig gemaakte en mooi geschreven kinderboeken. Om in te vluchten.