Mogelijkheden gedenkteken 'heks van
Almen' onderzocht
ALMEN - Het begon met een expositie in STAAL. Nu krijgt de heks van Almen wellicht een blijvend gedenkteken op het dorpsplein. Eerherstel voor de allereerste vrouw in Nederland die op gruwelijke wijze werd vervolgd is daarbij een van de beweegredenen van de werkgroep die vorige week werd opgericht.
Door Meike Wesselink
Afgelopen vrijdag 28 februari hielden Elsje August de Meijer en Manja Bedner een lezing over de heks van Almen in STAAL. Tijdens de zeer goed bezochte avond werden opnieuw feiten gepresenteerd, opgeduikeld uit de archieven van het Bisdom Utrecht. Aleide, de partner van de Almense pastor Derick ten Nijenhaeve, had in 1472 niet de dood door verbranding mogen krijgen. Er was al twintig jaar lang absolutie gegeven voor het onechtelijke kind dat Aleide en Derick ter wereld hadden gebracht en de relatie tussen de pastor en de dienstmeid was daarmee feitelijk gedoogd. Waarschijnlijk bezag de 'nieuwe' bisschop de feiten anders. Aleide werd veroordeeld wegens tovenarij en na dertien dagen geseling levend verbrand op het dorpsplein. Ze was de eerste veroordeelde vrouw in Nederland. Na haar volgden er nog velen; in Nederland maar ook in andere Europese landen.
"Als je je een klein beetje verdiept in het fenomeen hekserij dan zit je al gauw tot over je oren in de informatie", merkt Manja Bedner op. Bedner werkt met een groep van voornamelijk vrouwen en meiden uit de regio aan een theatervoorstelling over deze Aleid. In juni gaat het stuk in première. Bedner ontmoette Elsje August de Meijer die 500 jaar na de vervolging het huis van pastor ten Nijenhaeve ging betrekken. De bewoonster ontdekte voor het eerst deze bizarre historie van Almen die tot dan toe nog geheel onbekend lijkt en wijdt er een onderzoek aan.
Het feit dat vrouwen die een tikkeltje anders waren, er eigen ideeën op na hielden, stevig in hun schoenen stonden, uit de weg werden geruimd en als heks werden weggezet, greep beide aan en bracht hen op het idee van een mooi, respectvol beeld. Een gedenkteken om Aleide in ere te herstellen, maar ook het vertalen van de situatie naar het nu, een tijd waarin vrouwen nog steeds als het zwakke geslacht worden gezien en behandeld. Manja: "Tijdens de lezing presenteerde ik me als een echte Hans-en-Grietje-heks die langzaam veranderde in Aleide, een vroede vrouw uit de vijftiende eeuw, zonder puntmuts, bezemsteel of wrat op haar neus. We hebben vrijdag geïnventariseerd of er animo is voor een gedenkteken en die blijkt er te zijn. Het begin van een werkgroep is er nu. We gaan onderzoeken of er voldoende draagkracht is en houden eind maart een inspraakavond in Ons Huis." Wie geïnteresseerd is in deelname aan de werkgroep, kan zich aanmelden voor de nieuwsbrief via onderstaande site. Daar is ook informatie te vinden over de voorstelling, behorend bij de expositie in STAAL. De expositie zelf is nog tot eind deze maand te zien.
www.kamertheater.nl