Lochem
Energie na tien jaar goed op stoom
LOCHEM - De burger-energiecoöperatie LochemEnergie bestaat tien jaar. Clichés als 'ze hebben de wind eronder' of 'komt op stoom' liggen voor de hand. Maar ze kloppen - in figuurlijke zin uiteraard - ook nog. In het eerste decennium zijn heel veel projecten gestart en er staan er nog veel op stapel. Voor dit artikel spraken we met voorzitter Nico Groen, bestuurslid Maarten Deelen en energiecoach Gerrit Bosscher.
Door Henri Bruntink
Voormalige wethouder Thijs de la Court en oud-raadslid Tonnie Tekelenburg gelden als de initiators. Eerste wapenfeit was een oproep aan Lochemers om zich te melden als ze belangstelling hadden voor duurzaamheid en schone energie. Dat bracht zestig mensen naar een eerste bijeenkomst in hotel Hart in Eefde.
Toen ging het relatief snel. Een peiling wees uit dat veel inwoners wel voelden voor een lidmaatschap van een coöperatie. In de tijd daarna meldden zich twaalfhonderd aspirant-leden aan. Op dit moment telt de organisatie rond de duizend leden.
Armhoede
"In eerste instantie richtten we ons vooral op het opwekken van energie", zegt Nico Groen. "Er waren werkgroepen die zich bezig hielden met zaken als zon en verduurzaming." Het commerciële zonnepark dat inmiddels op de voormalige stortplaats Armhoede staat, was al in 2012 een idee van LochemEnergie. Het mislukte omdat de kabel die de opgewekte stroom naar een verdeelstation moest brengen tonnen bleek te kosten.
Bovendien bleek dat Atterro, eigenaar van de stortplaats, de sanering nog moest afronden. Er waren meer van dat soort projecten en Lochem was nog niet aan de beurt, zo bleek. Nadat het project was afgeblazen richtte LochemEnergie zich meer en meer op verduurzaming, bewustwording en bovenal op wat je 'proeftuin-projecten' zou kunnen noemen. Met het idee dat je succesvolle proeven zou kunnen omzetten naar structurele projecten.
Tesla en pizza
"We waren niet de eerste in onze soort maar al snel werden we voor allerlei partijen interessant om mee samen te werken", aldus Gerrit Bosscher. Zoals met de elektrische deelauto's die al jarenlang rondrijden door de gemeente. In 2015 werd bijvoorbeeld een unieke stress-test gedaan. Er werd een aantal Tesla's aan oplaadpunten in een straat gezet en vervolgens werd de bewoners gevraagd om allemaal tegelijk pizza's in de oven te zetten. Resultaat: straat in donker. Liander schonk champagne om het 'succes' van de
test te vieren.
Dit gaf aanleiding tot interessante proeven die ervoor moeten zorgen dat je geen overbelasting krijgt. "Het probleem is dat elektrische auto's overdag, als de zon schijnt, meestal rondrijden en 's avonds, als er geen energie wordt opgewekt, aan de laadpaal staan", legt Maarten Deelen uit. Hier moeten slimme oplossingen voor worden gevonden.
Energiecoaches
LochemEnergie is misschien wel het meest bekend van de energiecoaches. Die gaan je huis door, bespreken je gedrag en bekijken welke apparaten worden gebruikt. Dat leidt tot een verslag dat als basis kan dienen voor aanpassingen en besparingen. Overschakelen naar groene energie kan ook via LochemEnergie. Bij leverancier Greenchoice is korting bedongen maar van koppelverkoop is geen sprake. Het staat iedereen vrij om te kiezen.
Zonne-energie
De daken van bedrijfsgebouwen en boerderijen zijn vaak zeer geschikt om zonnepanelen op te plaatsen. LochemEnergie stimuleert dit actief en heeft al de nodige ondernemers begeleid. Dit soort projecten zijn ook interessant voor mensen die zelf geen energie kunnen opwekken. Zij mogen stroom afnemen van panelen op daken die binnen hun eigen postcodegebied en alle daarop aansluitende postcodes liggen. De 'postcoderoos' wordt dit genoemd en gemeentegrenzen zijn hierbij geen belemmering. Wie op die manier
bijdraagt aan verduurzaming heeft recht op teruggave van energiebelasting.
Deelautoplatform Elektrip
Op dit moment heeft de coöperatie veertien elektrische deelauto's. Via lease en aankoop wil LochemEnergie de komende tijd proberen om het bezit en gebruik van elektrische deelauto's te laten toenemen. Een voorbeeld is de vervanging van de tweede auto, die bij velen op de oprit staat en niet heel vaak wordt gebruikt, door een deelauto. Zo kunnen een aantal mensen samen een elektrische auto kopen en deze zelf gebruiken en op andere momenten beschikbaar stellen voor verhuur. Verder kunnen groepen, bijvoorbeeld bewoners van een straat, een auto leasen en gezamenlijk gebruiken. Via een app kan worden bekeken wanneer deze beschikbaar is en meteen worden gereserveerd.
EnergieCafés
Verder is LochemEnergie betrokken bij projecten met waterstof en waterkracht. En binnenkort houdt de gemeente Lochem EnergieCafés in acht kernen. Het gespreksonderwerp is de omvang van het klimaatprobleem, met het accent op wat inwoners zelf kunnen doen, zoals het isoleren van hun woning en het schoner organiseren van vervoer. Verder worden daar de kaders besproken die gaan gelden bij aanvragen voor grootschalige windprojecten. Ook hierbij is LochemEnergie steeds aanwezig.
Betaalbaar
Als het gaat om klimaat, verduurzaming en de energietransitie wijzen critici vaak op de 'onbetaalbaarheid' van voorgestelde maatregelen. LochemEnergie vindt betaalbaarheid juist erg belangrijk. Nico Groen zegt: "Je hoort veel mensen zeggen dat ze vinden dat ze iets moeten doen maar niet weten welke maatregelen ze kunnen betalen. Je moet je vooral richten op dingen die je wél kunt betalen. Onze energiecoaches zullen mensen nooit pushen richting dingen die ze financieel niet kunnen trekken. Doe geen gekke dingen
en reken uit wat het kost en wat je kunt terugverdienen."
In het kader van de bewustwording gaan energiecoaches ook naar scholen in de gemeente om kinderen via een speciaal lespakket te informeren over energie en duurzaamheid.
Slimme meter
Op dit moment worden her en der apparaatjes in Lochemse meterkasten aangebracht die het mogelijk maken om je energieverbruik inzichtelijk te maken. Het gaat om een mini-computer (Raspberry) die van software is voorzien door een bedrijf uit Deventer.
Interessante partner
LochemEnergie heeft momenteel vijf betaalde krachten en zestig vrijwilligers. Door de ervaring en het aantal leden is de coöperatie een interessante partner voor bedrijven, instanties en wetenschappers. Daardoor dienen zich steeds nieuwe projecten aan. Tijdens het gesprek met betrokkenen ontstaat dan ook al snel het idee van: 'We zijn nu tien jaar bezig maar dit is pas het begin.'
Meer op: www.lochemenergie.net en over elektrische deelauto's www.elektrip.nl.
IN KADER: Wekelijkse rubriek in de Berkelbode
Om de inwoners van de gemeente Lochem te informeren en op de hoogte te brengen van de activiteiten van LochemEnergie, start de energiecoöperatie met een wekelijkse rubriek in de Berkelbode. De eerste aflevering is te vinden op pagina 13.