De poster van de Johannes Passion door het Vocaal Ensemble Lochem
De poster van de Johannes Passion door het Vocaal Ensemble Lochem

Dirigent Vocaal Ensemble Lochem neemt afscheid met Johannes Passion

LOCHEM - Het Vocaal Ensemble Lochem brengt op 21 maart voor de tweede keer in drie jaar de Johannes Passion in de Grote Kerk. Dat is tevens het moment waarop het koor na 15 jaar afscheid neemt van dirigent Bas van den Heuvel.

Door Henri Bruntink

Zelf vindt de scheidende dirigent het lastig om te zeggen of het koor zich onder zijn leiding heeft ontwikkeld. Maar de aanwezige koor- en bestuursleden aarzelen niet om dit te bevestigen. Met name de aanpak van nieuwe stukken is bijzonder. "Hij begint vaak met een gedeelte ergens in het midden of zelfs het eind. Dan denk je wel eens: 'Wat moet dat worden', maar achteraf blijkt altijd dat het een goede keuze was", zegt Martin Lamers.

Meer informatie
En Ria Schutman voegt toe: "Anders dan zijn voorgangers geeft Bas veel achtergrondinformatie over de stukken en de componisten. Zo leerden we bijvoorbeeld dat Bach maar liefst 11 kinderen had."

Voorzitter Maria de Wit herinnert zich nog de sollicitatieprocedure die leidde tot de aanstelling van de dirigent. "Er waren meerdere sollicitanten. Tijdens proefdirecties van de kandidaten viel Bas op door zijn losse aanpak met veel humor. En dat hij ook afgestudeerd pianist is speelde ook een rol", zo zegt ze. Andere kwaliteiten van Van den Heuvel die worden genoemd, zijn rust, lichtheid en persoonlijke benadering.

In the mix
Bas van den Heuvel hanteert nog een 'instrument' om de koorleden scherp te krijgen. Als een stuk eenmaal is ingestudeerd wordt een zanger(es) in zijn/haar eentje tussen de andere partijen gezet. Dan moet je dus aantonen hoe tekst- en toonvast je bent. 'In the mix' wordt dit genoemd.

De dirigent gaat met gemengde gevoelens weg uit Lochem. "Dit is een heel goed koor en ik ga echt niet weg omdat het me niet meer bevalt. Het gaat me ook wel aan het hart. Maar er kwam een nieuwe uitdaging op mijn pad die ik niet kon laten lopen." Hij gaat aan de slag bij het Bachkoor Apeldoorn en bij Toonkunst Arnhem, de stad waar hij zelf woont. Zowel in Arnhem als Apeldoorn gaat hij de Matthäus Passion uitvoeren. In Arnhem met leden van het Gelders Orkest.

Johannes
Maar in Lochem wacht eerst nog de Johannes Passion. De uitvoering is ingebed in de Bachweken die op 14 maart beginnen en wordt uitgevoerd met Nationaal Symfonisch Kamerorkest, organist Dirk Luijmes en solisten. Omdat de Johannes drie jaar geleden ook al eens werd uitgevoerd, zat veel nog in het geheugen van de koorleden. Bas van den Heuvel zegt: "Dat is erg prettig want dan kun je het accent al snel op de muzikale aspecten leggen in plaats van op louter instuderen."
De Johannes Passion is korter en compacter dan de Matthäus en kan worden uitgevoerd met een kleinere bezetting. Toen het Vocaal Ensemble Lochem er de vorige keer mee begon waren er wel wat bedenken. Koorleden herinneren zich een soort van 'Bach-trauma'. Dat liepen ze op toen ze werkten aan een motet van de componist. Van den Heuvel weet waarom: "Dat was op dat moment te hoog gegrepen."

Opvolger
De scheidende dirigent is erg content met zijn opvolger. Dat is Marc Buijs. Ook hij is afkomstig uit Arnhem en een studiegenoot van Van den Heuvel. Ook Buijs is naast dirigent pianist. "Hij past qua persoonlijkheid vast goed bij dit koor", zo is de verwachting.

Voorgangers
Het Vocaal Ensemble bestaat 45 jaar en heeft een aantal illustere dirigent gehad. Man van het eerst uur was de in Lochem destijds zeer bekende musicus en muziekdocent Martien Nuis. Hij leidde het koor van 1974 tot 1990. Hij werd opgevolgd door Klaas Stok (1990-1994). Daarna was Anneke van Wassenhove 11 jaar lang de vaste dirigent. Zij geldt als de persoon die het ensemble op een hoger plan heeft gebracht. Sinds september 2005 verfijnde Bas van den Heuvel de prestaties van het gewaardeerde koor.

Kaarten voor de Johannis Passion zijn verkrijgbaar bij de koorleden, Boekhandel Lovink en online via eventree.nl. De uitvoering vindt plaats op zaterdag 21 maart vanaf 20.00 uur in de Gudulakerk in Lochem.

Afbeelding
Vocaal Ensemble Lochem