Op zoek naar Gijsbert Alexander Bos
Lochemse Friese Tukker tekende voor eerste aankoop Natuur- monumenten
LOCHEM - Vrijwilliger Arnoud van de Ridder is op zoek naar mensen in en om Lochem die nog iets weten over Gijsbert Alexander Bos. De in Twente geboren oud-hoofdonderwijzer uit Friesland bracht hier de laatste jaren van zijn leven door. Hij overleed in 1977. Bos speelde een belangrijke rol bij de eerste aankoop van een natuurgebied door Natuurmonumenten, in 1927.
Juist om die reden is Arnoud van de Ridder uit het brinkdorp Oudermirdum in het Friese Gaasterland op zoek naar Bos. Hij doet als vrijwilliger onderzoek naar het bewuste gebied, de Oudemirdumer Klif en probeert de verhalen achter de personen van die geschiedenis te achterhalen. Gijsbert Bos uit het Friese Balk is er een van omdat hij op 28 februari 1927 zijn handtekening heeft gezet op de koopakte. Hij mocht als hoofdonderwijzer en gerespecteerd burger van het Friese Balk voor Natuurmonumenten deze handeling verrichten en de koop bekrachtigen. De prijs voor de zeven hectare weiland bedroeg 5000 gulden. In aanwezigheid van de verkoper, veehouder en timmerman Hendrik Ottema en notaris Klaas van Giffen werd met een korte stevige krabbel de verkoop bevestigd en was Natuurmonumenten het eerste gebied in Friesland rijker.
Bakkerszoon
Maar wie was Gijsbert Alexander Bos eigenlijk? Hij werd op 23 februari 1894 in Enschede geboren als zoon van Hermen Bos die bakker was. Zijn moeder was Wilhelmina Petronella Johanna Schouten. Gijsbert volgde de onderwijzersopleiding en verhuisde begin 1920 naar het Friese Balk om daar als hoofdonderwijzer aan de slag te gaan aan de openbare lagere school. Hij was iets daarvoor, op 31 maart 1920, getrouwd met Esselina Everdina Hueting. Hij was een geliefd onderwijzer die op zijn eigen wijze lesgaf en regelmatig de kinderen mee naar buiten nam om hen de waarden van de natuur bij te brengen. Hij schroomde niet om de gemeente te wijzen op het slechte onderhoud van het schoolgebouw en het tekort aan schriften en toen de kroonpennetjes op waren ging hij met de leerlingen de natuur in. Dat viel bij de gemeente Gaasterland niet in goede aarde. Maar daarom mocht Bos wel optreden als vertegenwoordiger voor Natuurmonumenten en de koopakte ondertekenen.
JP Thijsse
Zeer waarschijnlijk kende hij ook JP Thijsse (de oprichter van Natuurmonumenten) die ook als onderwijzer in die periode lid was van het algemeen bestuur van NM. Mogelijk heeft Bos samen met zijn tijdgenoot Willem Jans Dijk, de landschapschilder uit Koudum het bestuur van NM geadviseerd het klif te kopen vanwege de geologische en natuurwaarden. Uit onvrede met de komst van een katholieke school in Balk verhuisde Bos in 1929 naar Rotterdam waar hij tot zijn pensioen bleef. Ergens begin jaren zestig verhuisde hij naar Lochem waar hij in 1977 overleed.
Er zijn wel wat gegevens en een paar oude schoolfoto's van Bos, maar weinig of niets over zijn periode in Lochem. Waar hij heeft gewoond is onduidelijk. Hij bezocht regelmatig een horeca-ontspanning in het centrum van het dorp, maar ook daarin is de onderzoeker niet verder gekomen. En wie kende hij daar? Voorts is bekend dat hij ook bijles gaf aan de kinderen van de familie Varkensvisser of Varkevisser, maar wie dat waren is ook nog niet aan het licht gekomen. Hij zou in Lochem een graag geziene persoon zijn geweest.
Wie informatie heeft over Gijsbert Alexander Bos over zijn periode in Lochem of mogelijk anderszins iets kan toevoegen wordt verzocht dat te melden aan Arnoud van de Ridder. Via e-mail: arnoudvanderidder@gmail.nl of tel. 06-30105981.
