Veel teleurstelling door wegvallende activiteiten rond 75 jaar
vrijheid
LOCHEM/GORSSEL - Veel werk was al verzet om 75 Jaar Bevrijding tot een onvergetelijke gebeurtenis te maken. Veel mensen in de kernen van de gemeente Lochem moesten tot hun teleurstelling constateren dat hun voorbereiding werden doorkruist door het coronavirus. We tekenden een aantal reacties op van betrokkenen.
Door Henri Bruntink
Serge van Dijk, van de Stichting Veteranen Oost Nederland dat is gevestigd op de Detmers kazerne in Eefde, was vooral betrokken bij de ontwikkeling van de bevrijdingsroutes. De routes zijn wel in een app opgenomen maar de feestelijke lancering gaat volgende week niet door. Op 5 mei zouden er langs de route een aantal activiteiten worden gehouden. Die zijn geschrapt.
Serge van Dijk maakte deel uit van een groep vrijwilligers. Een plan van aanpak leidde tot de bevrijdingsroutes voor alle kernen. Hij denkt niet dat er dit jaar nog gelegenheid is om dingen in te halen. De routes zijn door iedereen te fietsen.
Hij zegt verder: "Ikzelf ben altijd bezig met herdenken en reünies . In ons ontmoetingscentrum hebben we regelmatig bijeenkomsten van diverse eenheden van recente uitzendingen die bij ons een reünie houden met de daarbij behorende herdenkingen. De meesten worden wel stil als onze oudste Veteraan (95 jaar) haar verhaal doet."
Laren
Marcel ter Horst is voorzitter van Laren en Oranje. Hij meldt dat in Laren veel activiteiten zijn voorbereid waarvan er slechts twee zijn doorgegaan. Er waren er een uitvoering van een toneelstuk over de oorlog door de Ontspanningsclub Holten (OCH) en een poppenkastvoorstelling voor de allerkleinste Larenaren. Deze werden goed bezocht.
De geplande playbackshow ging niet doordat er te weinig aanmeldingen waren, maar via een open podium op Koningsdag had daar nog wat van door kunnen gaan. Een groot en met 800 mensen stijf uitverkocht bevrijdingsfeest op 5 april, met onder meer 'Vrienden van Laren Live', kon ook niet doorgaan. Datzelfde gold voor een optreden van het duo Golden Oldies dat leuke (mee)zingliedjes voor de ouderen uit Laren zou presenteren.
Laren en Oranje zag ook de Koningsdag-activiteiten sneuvelen. Verder gaan de herdenking 4 mei en een seniorenreis van eind juni niet door. Wat wel volgens plan lukte was het uitdelen van vlaggenlijnen. "Alle huishoudens kregen ze en nagenoeg iedereen heeft ze opgehangen rond de bevrijding van Laren op 5 en 6 april. Daar zijn we als bestuur heel trots op", zegt Marcel ter Horst.
Toen duidelijk werd dat bijna niets door kon gaan was er eerst een gevoel van ongeloof. Toen volgden diepe teleurstelling en verdriet. "Hoe ga je de Larense bevolking vertellen dat de georganiseerde activiteiten niet door gaan. We hebben een filmpje opgenomen om de mensen te laten weten dat ook wij het jammer vinden maar dat uitstel in dit geval geen afstel is en we volgend jaar het dubbel en dwars gaan inhalen", aldus Ter Horst.
Almen
Bart Ruiterkamp is secretaris van de Oranjevereniging 'Ons Vorstenhuis' in Almen en afgevaardigde voor Almen in de werkgroep van alle kernen, enkele verenigingen én gemeente rondom 75 jaar vrijheid.
Vanuit de Oranjevereniging is voor Almen een lokaal comité samengesteld uit enkele bestuursleden en betrokken inwoners. Het comité bestaat uit Pien Pon, Hester Vruggink, Richard Jansen, Wilco Pelgrum, Gerard Zoetenhorst, Esther Aiking en Bart Ruiterkamp. Het comité had in de periode tussen 2 april - de datum waarop het dorp door de Canadezen werd bevrijd - en 5 mei een aantal evenementen gepland.
Ruiterkamp: "Daarbij was ook internationale samenwerking opgenomen. Onder de titel 'In our Fathers' Footsteps – Join our WWII Dutch Pelgrimage' is vanuit Canada een meerdaagse wandeltocht in onze regio georganiseerd. Een wandeltocht volgens de route zoals destijds de geallieerde troepen hebben afgelegd. Tussen 3 en 5 mei zou de groep, bestaande uit maar liefst zo'n 150 deelnemers in Almen verblijven, bij Landgoed Ehzerwold.
De herdenking op 2 april werd in zeer kleine kring toch nog gehouden en onder meer via Facebook gedeeld met iedereen. Dit gaat op 4 mei nog eens gebeuren.
Ook in Almen was de teleurstelling groot toen alles door vingers glipte. Bart Ruiterkamp: "Begin maart werd al duidelijk dat een aantal dingen zouden wegvallen. Later werd echt duidelijk waarvoor we natuurlijk al even vreesden en ook wel rekening hielden. Voor ons als Oranjevereniging hetzelfde toen afgelopen week duidelijk werd dat ook het Almens Feest, gepland voor medio juni, niet door kan gaan. Spijtig, maar de gezondheid prevaleert."
In Almen gaat men ervan uit dat volgend jaar veel kan worden ingehaald. De titel: '75+1 Jaar Vrijheid!'
Epse/Joppe
Henk Hietbrink is als bestuurslid van de historische vereniging 'De Elf Marken' uit Gorssel, betrokken bij de bevrijdingsactiviteiten in Epse/Joppe. Als oud-voorzitter van het Oranje Comité Epse voelde hij zich aangesproken om mee te doen met de voorbereidingen.
Hij zegt: "Tijdens de bevrijdingsfietstocht is mij door de Oranje Vereniging van Gorssel gevraagd of ik de geschiedenis wilde uitleggen van het bombardement op landgoed Het Hassink in Epse, waarbij veel bewoners in de nabijheid zijn verongelukt. Ook heb ik mijn medewerking verleend om de fietstocht weer actueel te maken ten opzichte van eerdere uitvoeringen."
En verder: "Ik vind het bijzonder spijtig dat alle activiteiten op plaatselijk, maar ook op gemeentelijk niveau zijn afgelast. In het bijzonder de fietstocht die met name voor de jeugd van wezenlijk belang is om te weten in wat voor een vrijheid wij leven. Hietbrink zegt zich volgens jaar graag weer te willen inzetten voor de viering en herdenking, als dat van hem wordt gevraagd.
Lochems Mannenkoor
Willy Oolthuis van het Lochems Mannenkoor (LMK) meldt dat het koor bij vele momenten van herdenking en viering aanwezig zou zijn. Bovendien bestaat het koor dit jaar 85 jaar. Tijdens de Dodenherdenking op 4 mei in de Grote Kerk in Lochem zou het koor optreden met het York Philharmonic Male Voice Choir uit het Britse York. Dit partnerkoor van het LMK en zou een paar dagen in hotel Hof van Gelre logeren.
Met de Britse zangers, een mannenkoor uit Münster en een kinderkoor met 75 kinderen van basisscholen uit de gemeente zou 5 mei een groot bevrijdingsconcert worden gegeven. Hiervoor hebben Juliette Dumoré uit Gorssel en Steven van Campen uit Lochem een speciaal Bevrijdingslied 'Samen vrij zijn' gecomponeerd en geschreven.
Het koor hoopt in het najaar nog een lustrumconcert te kunnen geven. De bijdragen die het best rond 5 mei passen kunnen naar volgend jaar. Dat geldt zeker voor het optreden met het kinderkoor. "Het zou jammer zijn als dit niet voor het voetlicht komt", aldus Willy Oolthuis. Het Britse en Duitse koor kunnen dan mogelijk toch nog naar Lochem komen.
Barchem, Zwiep en Nettelhorst
Namens een groep enthousiaste commissieleden reageert Leonie Bannink. Er werd hard gewerkt aan activiteiten rond de bevrijding van Barchem, Zwiep en Nettelhorst. Ze waren al anderhalf jaar bezig toen duidelijk werd dat veel niet door kon gaan.
"Wij zouden op vrijdag 3 april een bevrijdingsboom poten met één van de Engelse soldaten die ons bevrijdt heeft. Dit ging niet door. Wij hebben op 1 april toch een boom laten poten. Later komt daar nog een bordje bij te staan waarop vermeld staat dat het een bevrijdingsboom is."
Een expositie in de Barchkerk die de schoolkinderen uit Barchem een beeld van de oorlog zou moeten geven stond voor afgelopen weekend gepland. In de weken daarvoor zouden ze hier via masterclasses op worden voorbereid. Een Bevrijdingscafé met interviews en filmfragmenten waarin veel inwoners aan het woord komen kon evenmin doorgaan.
In het kader van 75 jaar bevrijding zijn alle bordjes bij de 28 oorlogsgraven op de begraafplaats vernieuwd. Deze bordjes zullen vlak voor 4 mei worden geplaatst. Iedereen kan op een zelfgekozen moment de graven bezoeken en een bloem in de vazen doen die bij de graven worden gezet. Het bevrijdingsfeest op 5 mei, met onder meer een bevrijdingsvuur, een lunch op het dorpsplein, een band en een DJ gaan niet door.
Leonie Bannink: "Als commissie hebben wij als eerste alle begrip voor de huidige situatie. Wij hebben dan ook gelijk in de eerste week overleg gehad en afgesproken dat we even afwachten hoe alles verloopt. De gezondheid van iedereen staat voorop." Teleurstelling is er ook maar ook het besef dat de verhalen die zijn 'opgehaald' tijdloos zijn en op een later tijdstip zo weer kunnen worden opgepakt.
Gorssel
Voorzitter Jan Haijtink van 'De Elf Marken' in Gorssel werd al vrij vroeg geconfronteerd met de gevolgen van corona. Al op 19 maart moest een lezing van Ad van Liempt worden afgelast. Deze lezing komt eind dit jaar of volgend jaar opnieuw op de agenda te staan.
Op 4 mei zouden bestuursleden van de historische vereniging kransen leggen bij de zes oorlogsmonumenten in de gemeente. En op 5 mei stond de lancering van de fietsroute gepland. De route is beschikbaar maar een samenkomst is uitgesloten.
Ook Haijtink is teleurgesteld maar heeft alle begrip voor de gemaakte keuzes.
Steven van Campen
Lochemer Steven van Campen was al lang aan het schrijven en vooral ook bezig met het aanzetten van anderen om te schrijven. Hij moet toezien hoe het coronavirus zijn project 'Samen de schone was van de vrijheid buiten hangen' doorkruist. "In de knop gebroken", zegt hij zelf.
Hij maakte al negen intensieve schrijf- en schilderbijeenkomsten mee en had minstens hetzelfde aantal nog in het vooruitzicht. Waaronder twee dagen op het Staring College. Eerst binnen het lesschema 240 derdejaarsleerlingen proberen wat zicht te geven op poëzie.
Ook op veel andere plekken werd geschreven en gepraat met jong en oud. Dat leverde ontroerende verhalen op. Van Campen: "Natuurlijk is het ontzettend jammer van al die energie, al die bijzonder, gewone mensen. En ja, er gaat iets anders mee gebeuren, want dit kan ik niet uit mijn handen laten vallen. Ik koppel het begrip 'vrijheid' aan 'vrede' en ben nu bezig een boek te maken met als basis het materiaal dat al geproduceerd is en de ideeën die het project haar karakter gaven. Eind september is het Vredesweek en, als het kan, wordt het dan gepresenteerd.
Steven van Campen is dichter-schrijver en schreef ook de tekst voor het lied 'Samen vrij' dat hierboven al werd beschreven.
Alle ondervraagden zijn overigens uiterst positief over de samenwerking met de gemeente Lochem. Gesproken wordt op korte lijnen en prettige contacten.
