De hoogste tijd: hoogspanningskabels onder de grond
Vóór 2030 moeten overal in Nederland de problemen met hoogspanningslijnen worden opgelost. Gemeenten kunnen niet langer doen alsof er niets aan de hand is. Dat heet het voorzorgprincipe. Dat heeft de Tweede Kamer besloten in 2015. Er is een lijst van 60 risicogemeenten die in aanmerking komen voor een financiële regeling. Zutphen staat hoog op de lijst. Er zijn drie woonwijken met meer dan duizend verblijfseenheden die volgens het kadaster in het risicogebied staan.
Veel meer gemeenten willen in aanmerking komen voor een bijdrage van het Rijk. Daarover heeft minister Wiebes in oktober 2019 een brief geschreven met uitleg. Hij maakt onderscheid tussen de gemeenten die op de risicolijst staan en gemeenten die daar niet op staan. Voor de gemeenten op de risicolijst blijft alles hetzelfde en blijft de regeling Uitkoop en Verkabeling (= onder de grond brengen) 2017-2022 van toepassing. Risicogemeenten kunnen 80% van de kosten vergoed krijgen en de 20 % die ze zelf moeten betalen kunnen ze uitsmeren over een periode van 30-40 jaar tegen bijna nul procent rente. Er zijn niet alleen kosten, daar staan opbrengsten tegenover, het is dus een terugverdien model hebben deskundigen op het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat berekend. Bovendien: als een risicogemeente een plan maakt dat ook de doelstellingen van de provincie dient, kunnen ze afspraken maken om samen bij te dragen aan de kosten. Al met al gaat dit project het Rijk miljarden kosten, maar dat wordt doorgerekend in de energieprijs. De regeling komt er natuurlijk ook niet voor niets!
De andere gemeenten die niet op de risicolijst staan komen niet in aanmerking voor de subsidie van het Rijk. Ook voor hen is het voorzorgprincipe het sleutelwoord maar het Rijk gaat daar niet bijdragen in de kosten. Wie dan wél, dat kan in niet-risicogebieden per situatie verschillen. Daar komt nog een brief van de minister over.
De politiek in Zutphen wil al meer dan 10 jaar dat de kabels onder de grond gaan. Al meer dan een jaar is er duidelijkheid over de werkelijke kosten. Zutphen komt tijdelijk in aanmerking voor de subsidie van het Rijk door gebruik te maken van de regeling uitkoop en verkabeling 2017-2022. Zutphen is een risicogemeente en heeft al een haalbaarheidsonderzoek laten doen. De kabels moeten ver genoeg van de woonwijken met nieuwe technieken onder de grond geschoten worden. Dat is haalbaar volgens TenneT.
De politieke wil is aanwezig in Zutphen om er voor te zorgen dat de hoogspanningslijnen vóór 2030 onder de grond liggen. De einddatum van de aanvraag van de subsidie van het Rijk is 1 januari 2022. De verkabeling kan later, maar moet vóór 2030. De verkabeling moet op de agenda en in de meerjarenbegroting, Zutphen mag de 80% subsidie niet mislopen. Na 2030 staat Zutphen er alleen voor, zonder subsidie. Dat kan niet!
Gemmie ten Velde
Voorzitter initiatiefgroep Zutphen Ontspant