Volkshuis
Een Volkshuis was in België, Frankrijk en Nederland in de 19e en 20e eeuw een sociale ontmoetingsplaats voor arbeiders. Er was niet alleen plaats voor ontspanning en opleiding, men had ook aandacht voor de arbeidersbeweging en haar sociale strijd. In Engeland pakte men het anders aan. Daar gingen studenten tussen de arbeiders wonen in arme buurten om ze te verheffen.
Lochem volgde het algemene Nederlandse voorbeeld, een ontmoetingsplek, met de Spaarbank als opdrachtgever en de sociaal geïnspireerde Berlage als architect. Het gebouw werd in 1892 gebouwd aan de Louwkeshoek, nu Dr. Rivestraat. Er waren, zoals dat hoorde, ruimtes voor lezingen, cursussen en ontspanning, maar ook een bibliotheek. Nu staat op die plek de Openbare Bibliotheek.
De Spaarbank als financier en de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen als organisator hebben via Volkshuis grote invloed gehad op de ontwikkeling van een beter leven in Lochem. Dat was al in 1819 begonnen met de oprichting van de Spaarbank zelf. Daar werd een wonder verricht, volgens de Lochemers, want je kon er elke week een cent brengen, om te zien dat er aan het eind van het jaar 55 cent op je spaarbankboekje stond.
Het departement Lochem van het Nut werd in 1831 opgericht door o a. fabrikant Reerink en dichter Staring. Het meer liberale Nut had als doelstelling: ”Naast het streven van hen, die verbetering der sociale misstanden voor alles van ene hervorming van der Maatschappelijke ordening hoopen, staat eene beweging, die in de eerste plaats heil verwachtten van ene hervorming van den mensch”.
Een verheven doelstelling die in de praktijk werd gebracht door veel lezingen te organiseren.
De aandacht en zorg voor de Lochemse mens werd als het ware compleet gemaakt door de oprichting van gebouw “De Toekomst” door de Geheelonthouders bond, aan de burgemeester Leenstraat, in 1910. Ook daar lezingen, cursussen en films. Nu staan er de Meester Propschool en de BSO Mercurius.