Blauwvleugelsprinkhaan. Foto: PR
Blauwvleugelsprinkhaan. Foto: PR

Bijzondere soorten op de Gorsselse Heide gespot

Algemeen

GORSSEL - Op de Gorsselse heide komen bijzondere soorten terug. Het huidige beheer met koeien begrazing, afplaggen en maaien werpt zijn vruchten af. Ook het vele werk dat de natuurwerkgroep verricht heeft helpt. Een punt van aandacht blijven loslopende honden. Met name zoogdieren en het waterleven hebben hier last van. Inmiddels loopt er een boa rond om mensen met loslopende honden daarop aanspreken en eventueel beboeten, om de druk te verminderen.

Bijzondere soorten die aangetroffen werden zijn bijvoorbeeld het torenkruid en stekelbrem en een paddenstoel: de heideknotszwam. Dit is een rode lijst soort die voorkomt op zure heidevelden, bij struikheide. Hij staat vaak op natte grond met dat slijmachtige alg. Deze rode lijst soort is als zeer kwetsbaar aangemerkt en sinds 1990 sterk afnemend.

Torenkruid is een winterharde, tweejarige plant, die behoort tot de kruisbloemenfamilie. De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en sterk afgenomen. De stekelbrem groeit op zonnige plaatsen op droge tot matig vochtige, zure en stikstofarme, onbemeste, kalk- en voedselarme grond, bestaande uit lemig zand.

Het aantal plekken waar klokjesgentiaan te vinden is neemt steeds toe. Op de lagere delen van het geplagde grasland langs de Gerrit Slagmanstraat heeft de kleine zonnedauw zich massaal gevestigd, een indicatie dat de vegetatie zich langzamerhand ontwikkelt richting het gewenste vochtig heischraal grasland.

In bescheiden aantallen is dit jaar het moerasviooltje te zien geweest en wel aan de zuidwestzijde van het Gorssels meertje. Even werd gevreesd dat deze verdwenen was. 

Vleermuizen
In 2020 waren er meer vleermuizen dan in 2019. De franjestaarten namen in aantal toe (20 versus 11), de grootoor nam wat af (9 versus 12)

Vlinders
Het totale aantal vlinders vanaf 2015: 483 – 507 – 658 – 664 – 504- 850. Dit betekent dat er dit jaar meer vlinders zijn geteld dan in alle voorgaande jaren. Wat opviel ten opzichte van de landelijke trend is dat er veel heideblauwtjes vlogen, vooral op de koeienweide. Nieuw was de kleine parelmoervlinder.

Vogels, sprinkhanen en libellen
Op het gebied van vogels, sprinkhanen en libellen ging het ongeveer net zo goed als andere jaren. Bijzonder was dat de in Nederland zeldzame blauwvleugelsprinkhaan sterk toe lijkt te nemen op de Gorsselse Heide. De soort werd voor het eerst waargenomen in 2018, op het voormalige rabattenbos. Op waarneming.nl werden toen twee waarnemingen met bewijsfoto’s ingevoerd. In 2019 nam het aantal bevestigde waarnemingen toe naar 19, in 2020 kwam de teller uit op 29 en nu verspreid over het hele terrein. De blauwvleugelsprinkhaan wordt vooral waargenomen op de (nog) kale zandige plekken waar in het kader van het natuurherstelplan bos omgevormd is naar heide.

Droogte
Ook in 2020 was er weer een extreem droge periode. De vennen raakten bijna of helemaal opgedroogd. Gelukkig volgde er een natte winter, maar de laag tussen het grondwater en het maaiveld is nog te droog. Er waren enkele zeer droge periodes. Gelukkig was de neerslag verder redelijk gespreid, waardoor er toch een redelijk tot mooie heidebloei kon worden waargenomen.