Warkense Molen: ‘Met bijzonder de Maalderij, het Bakkerij
Museum en de aardappelkelder'
Open Monumenten- dag 2021
WARNSVELD - Mijn monument is jouw monument. Dat is het thema van Open Monumentendag 2021 waarbij gastvrijheid en toegankelijkheid centraal staan. Iedereen is op 11 en 12 september namelijk welkom in de tientallen monumenten die dan gratis toegankelijk zijn. Het comité Open Monumentendag Zutphen bezoekt alvast een aantal van die plekken. Bestuurslid Ab Braakman gaat langs bij de Warkense Molen en Maalderij.
Het had weinig gescheeld of De Maalderij bij de Warkense Molen, waar inmiddels menig feest is gevierd, was ruim 20 jaar geleden gesloopt. Ab Braakman, toen nog werkzaam bij gemeente Warnsveld op de afdeling VROM, bracht de familie op ander gedachten dan alles te slopen. "In 1999 kwam een verzoek binnen van de eigenaren. Zij wilden een oude silo en De Maalderij slopen en vervangen door een bergruimte. Jammer, want zo’n oud en bijzonder gebouw vertelt veel over de geschiedenis van vroeger. Ik heb daarom samen met de familie gekeken naar andere mogelijkheden en met behulp van een subsidie hebben we de Maalderij kunnen behouden. De grote silo die voor de Maalderij stond is in 2002 wel gesloopt en De Maalderij zelf is helemaal gerestaureerd. Dat is ook de reden dat ik dit monument wil uitlichten voor Open Monumentendag. Het thema is ‘Mijn monument, is jouw monument’. Door jarenlang intensief betrokken te zijn geweest bij dit monument als een soort reddende engel van monumenten, voelt het wel een beetje als mijn eigen monument." Daarnaast is een molen natuurlijk een monument die bij uitstek een monument voor iedereen is. "Vroeger brachten de boeren uit de regio hier hun graan naar toe. Een deel werd vermalen tot veevoer en van het andere deel werd brood gebakken. De molen had dus echt een regionale functie."
Zo’n elf jaar geleden werd in de naastgelegen Stoltenberg, waar vroeger hooi werd opgeslagen, het Bakkerij Museum geopend. "Door het behouden van De Maalderij kwamen ze van het een, in het ander", vertelt Ab. "Het is een geweldig en uniek museum, alsof je in een tijdmachine stapt. En veel mensen kennen het niet eens. Het museum heeft onder ander van de bakkersfamilie Gase uit Lochem een prachtige en grote collectie oud bakkersgereedschap uit de vorige eeuw in gebruik. Deze zijn uitgestald in het museum. Daarnaast staat hier ook een hele bijzondere oven." Deze stond eerst in de bakkerij achter het linker deel van het woonhuis en is een jaar of elf geleden met man en macht naar de Stoltenberg verhuisd. "Deze oven wordt nog gestookt met takkenbossen", weet Ab.
Dan is er natuurlijk nog de Warkense Molen zelf. Gebouwd in 1878 op een iets hoger liggend stuk grond. Zo kon de molen goed wind vangen. Omdat het ook weleens windstil was, werd in 1922 buiten de molen een machinekamer gebouwd met daarin een dieselmotor. Via een as werd de molen van onderen aangedreven. Ab: "Deze machinekamer staat er nog steeds maar wordt nu gebruikt als houthok." Naast de molen is ook nog een ietwat vreemde bult te vinden. Op het oog helemaal niet zo bijzonder, maar toch is dít het kleinste rijksmonument van Nederland. "Bij mij al dertig jaar bekend hoor", laat Ab weten. "Het is een oude aardappelkelder. Hierin bleven vroeger in de zomers de aardappelen koel en in de winter zorgde de kelder ervoor dat de aardappelen niet bevroren. Het is een bijzonder monument, maar hij is wel dringend toe aan restauratie. Daarom is het dit jaar verkozen tot Monument van het Jaar. Maar daarover vertellen we meer rondom Open Monumentendag."
De Warkense Molen is op zaterdag 11 september geopend van 11.00 tot 16.00 uur. Zondags is de molen gesloten.
[APART KADER]
Dweilorkesten en Techniek
Op 11 en 12 september is méér te doen in Zutphen. Op 11 september is de jaarlijkse Bos Dweildag en op 12 september wordt, als de coronamaatregelen het toelaten, het Techniek en doe-festival Ambacht 21 gehouden. Beide evenementen spelen zich af in de binnenstad.