Afbeelding

Gerrit Slagman

Met de Gerrit Slagmanstraat heeft de vroegere gemeente Gorssel alle verzetshelden willen eren die tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduikers hielpen en op andere manieren in verzet kwamen. Het is opvallend hoeveel joodse en andere onderduikers er in het Achterhoekse buitengebied van Harfsen en Laren zijn opgevangen. En dat terwijl in een stad als Lochem het aantal sympathisanten met de NSB juist bovengemiddeld was.

Gerrit Slagman en zijn twee zussen woonden op boerderij 'Het Zonnenberg'. Bij hen vonden soms wel 40 mensen onderdak. Hun ouders waren vanuit Eschede het boerenbedrijf op het Zonnenberg begonnen en na het overlijden van vader en later ook moeder had Gerrits oudste zus Heintje de leiding over het bedrijf. Gerrit zelf was een man van weinig woorden. Hoe hij precies in contact kwam met het verzet is niet bekend, maar feit is dat de afgelegen boerderij een ideale plek was om mensen voor de Duitsers te verstoppen. En Gerrit wist altijd maar weer plekken te verzinnen op of bij de boerderij. Overdag werkten ze op het land, ’s avonds doken ze met z’n allen onder de grond, achter kasten of op hooizolders. Zo was er een joods meisje, in 1939 met haar familie gevlucht uit Duitsland en nu ondergedoken als 'Sonja van Til'. Of Ed Hoornik, die op de zolder onder andere een gedicht 'Ik zat in de toren' schreef. En in september 1944 zat er de hele knokploeg uit Deventer, in verband met een te verwachten wapendropping vanuit Engeland, die echter op het laatste moment werd afgelast.

Op een of andere manier hebben de Duitsers lucht gekregen van wat er op Het Zonnenberg gebeurde. In de nacht van 13 op 14 oktober 1944 rukten zo'n zestig SD'ers, SS'ers en landwachters op naar Harfsen om onderduikers op te pakken. Ze omsingelden de boerderij en arresteerden iedereen die ze er aantroffen: Gerrit Slagman en zijn twee zusters, Jan Zonnenberg, twee Poolse militairen, een Canadese piloot, vijf onderduikers en een onderweg gearresteerde onderduiker, E. de Jong. Het vee namen ze in beslag en in de loop van de dag staken ze de boerderij en bijgebouwen in brand. Twee onderduikers, Mart en Henk, zaten nog in hun schuilplaats en werden niet ontdekt. Tegen de avond, toen de boerderij al in brand stond, zijn ze uit hun hol gevlucht en ontsnapt.

De beide zusters van Slagman werden al snel weer vrijgelaten. Gerrit Slagman en zeker drie van de onderduikers kwamen in gevangenschap om; Slagman kort voor de bevrijding, op 12 april 1945 in het concentratiekamp Wöbbelin (D).