Vreemde troepen in huis
Op 11 november 1813 rijdt een afdeling kozakken door Lochem. Ze komen Nederland bevrijden na de slag bij Leipzig die Napoleon heeft verloren. Zijn die kozakken wel echte bevrijders?
Ze gaan zonder kloppen een woning binnen, eisen voedsel en drank, het liefst jenever, en ook nog het beste bed in huis. Ze zijn ongewassen en stinken. En als kip of vlees te lang op zich laat wachten eten ze het wel rauw. Vrouwen, dienstmaagden en huwbare dochter worden uit voorzorg verborgen gehouden, goud en andere kostbaarheden woorden begraven, paarden en koeien worden het Ampsense Broek of het Grote Veld ingejaagd.
Burgemeester Thomasson noteert voor alle zekerheid alle uitgaven en stuurt die naar Zutphen, want betalen doen de Kozakken niet. Het blijft in onze streek onrustig, met “bevrijdende” kozakken in Lochem en nog steeds “bezettende” Fransen in Deventer. Voedsel en drank beginnen schaars te worden, de angst verhevigt zich.
Als de Prins van Oranje op 3 november in Scheveningen landt, vreest Thomasson voor ongeregeldheden tussen Orangisten en Frans georiënteerden. Daarom laat hij een vermaning door ds. ter Hoeven voorlezen van de preekstoel van de Gudulakerk. Het Nederlandse militair gezag is er ook niet gerust op, want Lochem moet 34 bewapende en 50 onbewapende mannen leveren om de Fransen in Deventer definitief te overmeesteren. Het wordt voorzien van een dreigement aan Thomasson: “Gij kunt er staat op maken, dat zelfs bij achterblijving van een persoon, dadelijk een militaire exercitie aan uw persoon zal plaats vinden”. Daarnaast trekken nieuwe bevrijders door Lochem die bed, brood en drank eisen.
De Lochemers hebben er meer dan genoeg van. Burgemeester Thomasson schrijft op 20 februari aan de nieuwe vorst: ”..hoe dat door aanhoudende zeer zware inkwartieringen en doormarschen van Cosakken en andere Russische, Pruisische en Saxische troepen de bewoners van de gemeente Lochem buiten gewoon zwaar gedrukt, in den grootsten nood gebracht en de minvermogende ingezetenen tot een staat van gebrek gebracht zijn...” Het helpt, want enkele maanden later kan Thomasson sommige openstaande rekeningen betalen.