Weerspannig
Lieg alsjeblieft niet tegen me
niet over iets groots niet over iets
anders. Liever hoor ik het
vernietigendste dan dat je liegt
want dat is nog vernietigender.
(…)
Deze strofe, uit Liedje in de bundel 'Dagrest' (1984) van Judith Herzberg, was een van de eerste teksten die ik als tiener van haar las. Het sloeg in als een bom (het hele vers bedoel ik, niet alleen die strofe) en is sindsdien als poëtisch moreel kompas met me meegereisd. Wanneer ik het citeer gaan mijn kinderen met hun ogen rollen. Dát weten ze nou onderhand wel.
Tijdens de afgelopen weken ontmoette ik nogal wat mensen die hun eigen 'Herzbergje' hebben: losse regels waardoor ze zó zijn geraakt, dat ze die meedragen in hoofd en hart.
Afgelopen zondag was ze er, de dichter zelf. Ze reisde met haar uitgever, Jaco Groot van De Harmonie, de dag ervoor naar Vorden, om in Hotel Bakker te overnachten. De volgende dag belden ze om te vragen of ik ze kon rondrijden door de omgeving. En ach, je treft niet iedere dag 's lands bekendste (en belangrijker: een boeiende) dichter op je bijrijdersstoel. Op verzoek van Judith (we besloten te tutoyeren) reden we naar Zutphen. Aldaar wilde ze haar herinnering aan koffiegelegenheid Het Volkshuis op de Houtmarkt toetsen; was die appeltaart nou echt zo lekker en de sfeer mooi ouderwets? Vervolgens had ze behoefte aan 'ecoboodschappen'. Nou stikt het in Zutphen van de groene supermarkten, dus dat trof. Wist ik nog iets anders leuks? Ik karde het tweetal naar de bossen rond Barchem ('We hebben nog nooit zoveel bomen op één dag gezien,' aldus Jaco) en liet ze luieren op het terras van het Woodbrookehotel. De nieuwe bundel van Judith heet Sneller langzaam. Die formulering sloeg op ons tempo. We kwamen net na klokslag half vier aan bij de winkel, die volgestroomd was met publiek.
Het interview dat volgde werd, zacht gezegd: ongemakkelijk. Want eigenlijk wilde Judith helemaal niet ondervraagd worden. Dat bleek uit alles. 'Dat weet ik niet meer,' zei ze op de ene vraag en: 'Dat gaat je niets aan', klonk het op de volgende. Toen ze de vrije loop kreeg om te lezen wat ze wilde, werd de middag humoristisch én tot nadenken stemmend. Haar werk, vol rake observaties en onverwachte wendingen, zorgde voor gegniffel en lachsalvo's, mede door haar onderkoelde manier van voordragen.
Enkele bezoekers betuigden achteraf hun medeleven aan de interviewer. Dank u, maar het is niet nodig. Weerspannigheid maakt het leven boeiend.