Erna Wondergem kan geen dag zonder lezen

Lovinks boekenwurm mocht voor Libris een boek bespreken

Door Arjen Dieperink

LOCHEM - Ze stond in de laatste uitgave van tijdschrift ‘Vol van Boeken’, een uitgave van Libris Blz. Een hele eer voor Erna Wondergem van Boekhandel Lovink in Lochem. Zij was een van de vier mensen die daarvoor uitgenodigd waren op de 200 boekhandels die Libris in Nederland telt.

“Ik moet nog even verder afsluiten”, zegt Erna Wondergem. Het ziet er op zaterdagmiddag even na vijf uur al donker uit bij boekhandel Lovink. De laatste klanten zijn net de deur uit. Vijf minuten later ploft zij neer op het terras van Kawop. “Pff, het zit erop voor vandaag.” Na de eerste slokjes van haar witbiertje komt de 57-jarige Lochemse los. “Ze belden van Libris op wie er van Lovink zijn medewerking zou willen geven. Nou, dat ben ik geworden.” Ook drie andere medewerkers uit Castricum, Rhenen en Alkmaar werden gevraagd om een boek te beschrijven. Erna koos het boek ‘De engelen van Elisabeth’, geschreven door Els Florijn.

Zorg
Erna volgde een opleiding in de zorg maar vind tijdens de grote jeugdwerkloosheid toen ze van school ging geen werk. Maar stilzitten zit bij haar niet in de aard van het beestje. Ze ging werken bij Walk In in Lochem, maar er bleven nog genoeg uren over om nog iets anders te doen. In 1987 solliciteerde Erna bij boekhandel Lovink en dat kan ze zich als de dag van gisteren herinneren. “Er kwamen zo’n zestig personen op af maar uiteindelijk ben ik aangenomen en dat terwijl er in mijn ogen veel betere kandidaten waren. Op mijn vraag waarom ze mij hadden gekozen kreeg ik te horen, ‘je paste beter in het team’.”

Mannenwereld
“Ik stapte in een mannenwereld. Boeije Jansen en Frans de Weger werkten er toen en ik ben in de plaats gekomen voor Reiner Nuis. Er werkten toen nog geen vrouwen bij Lovink. Dat gaf wel leuke reacties”, lacht Erna. Een brede lach verschijnt op haar gezicht en na een snel slokje uit haar glas legt ze uit: “Toen ik er kwam werken vroeg de klant meestal of de heren er waren. Want als je de boekhandel binnenkwam, hadden wij rechts in de hoek de achttien-plus-tijdschriften liggen, waar alles duidelijk was afgebeeld. De kopers hadden er blijkbaar wel moeite mee zo’n tijdschrift bij mij te betalen. Maar alles went, en tegenwoordig hebben wij die tijdschriften al lang niet meer. En ondertussen ben ik de persoon die het langst bij Lovink werkt”, zegt Erna.

Boekenwurm
Erna Wondergem is een boekenwurm pur sang, er gaat geen dag voorbij zonder een boek te lezen. “Ach, ik lees een boek van vijftienhonderd pagina’s in drie dagen uit. “Maar er zijn wel meer mensen die dat doen”, zegt ze bescheiden. “Hoeveel boeken ik heb weet ik niet. Ik weet wel de afmetingen van mijn boekenkast, die is drie bij vijf meter.” Vóór haar huis heeft ze een mini-bieb. “Ik ben spontaan met de mini-bieb begonnen. Het is een kast aan de muur waar iedereen een boek kan pakken en terug kan zetten. Even heeft bij mij de gedachte gespeeld van ‘ik beconcurreer Lovink toch niet? ‘ Maar ja, het zijn oude boeken die wij niet verkopen”.

Bos bloemen
Tijdens haar werk heeft De Lochemse veel schrijvers ontmoet, maar één van hen blijft haar in het bijzonder bij. “Dat is Jaap Robben. Over zijn boeken heb ik op Twitter veel geschreven. Op een dag kwam hij boekhandel Lovink binnenlopen met een bos bloemen en vroeg naar mij. Hij gaf mij die bloemen en ik vroeg hem waarom? Als je iedere boekhandel langs zou gaan en een bos bloemen geeft kost je dat veel geld. Zijn antwoord was duidelijk: ‘Jij hebt veel over mijn boeken geschreven en dat vind ik zeer mooi’.”
Erna Wondergem spreekt met warmte over de boekenwereld en over boekhandel Lovink in het bijzonder. Na bijna vijfendertig jaar vindt ze haar werk nog steeds geweldig. Op de vraag hoeveel jaren ze er nog denkt te blijven werken zegt ze: “Dat weet ik dus niet. Maar als het aan mij ligt tot mijn pensioen, dat is over zo’n tien jaar. “