Idee voor vleermuizenhotel aan de Berkel

LOCHEM - Woningnood. Het is een actueel onderwerp. En niet alleen voor mensen. In Lochem hebben ook vleermuizen behoefte aan een dak boven hun hoofd. Er is veel veranderd voor deze dieren, zowel rond het station als rond de voormalige molen van Reudink en Stijgoord. Moleneigenaar en architect Paul Kok ging, mede op verzoek van enkele nieuwe buren, aan de slag met alternatieve woonruimte. Dat leidde tot een tekening van een ‘vleermuizenhotel’. Dat zou een plekje kunnen vinden in de omgeving van het botenhuis van de Berkelzomp.

Door Henri Bruntink

Door de renovatie van de molenromp verdwenen enkele vleermuiskasten en dat was ook het geval in Villa Stijgoord, dat door de gemeente is verkocht. De vleermuizen namen hun intrek in tijdelijke kasten op muren en palen rond het bouwterrein aan de Berkel. Rond deze tijd ontwaken ze uit hun winterslaap. Een aantal nieuw gebouwde woningen is al voorzien van speciale vleermuizensluizen, maar er is meer nodig. Een enorme kast aan de romp van de molen vindt Kok geen goed idee. “Die moet zo groot als een ledikant worden”, zo zegt hij. Maar hij voelt de verantwoordelijkheid.

Provincie
De Provincie Gelderland zet druk op de ketel en wil dat de gemeente voor 2024 meer leefruimte creëert. Dat leidde tot een plan voor een bouwwerk dat 60.000 euro moet gaan kosten. Op de aan hemzelf gestelde vraag of het niet wat goedkoper kan, luidt het antwoord van Paul Kok: ‘Ja!’ Hij doet een schot voor de boeg en tekende een ‘vleermuizenhotel’.

De locatie van een nieuw bouwwerk is essentieel. Als de dieren er geen gebruik van gaan maken is altijd sprake van weggegooid geld. “Een vleermuis verlangt een rustige omgeving voor zijn huisvesting en vergeet vooral niet zijn winterslaap. Een plek niet direct bij de recreatieplek aan de Berkel vóór het botenhuis van de Berkelzomp, maar pakweg 25 tot 50 meter erachter. Dan kom je al snel terecht op het terrein van de Marke Lochem. De wandelaar (met hond aan de lijn) blijft op voldoende afstand om de nieuwe te vormen populatie niet te storen. Dus genieten op afstand”, aldus Kok. Zijn idee is overigens nog niet besproken met de beheerder van het natuurterrein.

Leermoment
De uitvoering van zijn ontwerp ziet hij als een uitgelezen klus voor een leerlingen van het middelbaar beroepsonderwijs. Een nuttig leermoment voor timmerlieden, metselaars en zelfs metaalbewerkers in opleiding, zo is het idee. Zij kunnen zich uitleven op bijvoorbeeld een gemetseld fundament en dito poeren van gebikte restauratiestenen en een gesmede verankering voor de bovenbouw. De ‘woonruimte’ zelf kan worden gemaakt van inlands eiken of - als de middelen toereikend zijn - van gecertificeerd billinga. Dit is een tropische houtsoort. Maar ook delen van het gebinte van een gesloopte boerderij zijn toepasbaar.

Zo’n gebouwtje moet volgens de bedenker, met periodiek onderhoud, zo’n 50 jaar mee kunnen. Zijn schetsontwerp gaat uit van een kaphoogte van 5 tot 7 meter. De plek achter het botenhuis en binnen de begrenzing van het Marketerrein lijkt heel geschikt. Het moet een rustige plek blijven, dus er moeten geen paden naartoe leiden. Een afscheiding met een (houten) hek is optioneel. Op enige afstand kunnen wandelaars van informatie worden voorzien middels een infobord. 

Samen
In het ontwerp is rekening gehouden met onderhoud en inspectie middels twee deuren. Kok denkt verder aan een Achterhoekse aftimmering, met een knipoog naar het verleden. Het binnenwerk laat hij graag over aan deskundigen. Hij daagt het gemeentebestuur uit om de door hem gegooide handschoen op te pakken. “Met 30.000 euro komt u een heel eind. En, wij is veel meer dan ik. Samen aanpakken en er zijn vast goede contacten met onderwijsinstellingen voor het bouwvak.

Een aanbod van de griffie van de gemeente om zijn plan in een koffiepauze van een politieke avond toe te lichten aan raadsleden sloeg Kok af. “Dat lukt mij nooit in een kwartiertje!” Wie hem kent weet dat hij gelijk heeft. Daarom brengt hij zijn idee via andere weg naar buiten. Hij voegt er nog aan toe dat het project bij uitstek geschikt is voor sponsoring door het bedrijfsleven, in geld of in natura. De eerste duizend euro is al binnen. Bedrijven kunnen bijdragen door diensten verlenen op het gebied van graafwerk, het fundament, het leveren van (gebruikt) hout, antieke metselstenen en andere materialen.