Bezoek

‘Ik zat in de klas met haar zoon.’
‘Vroeger zag ik haar vaak lopen in Amsterdam.’
‘Haar gedichten gaan mijn hele leven al met me mee.’

Zomaar wat uitspraken van drie verschillende klanten afgelopen week, sinds bekend is dat Nederlands beroemdste dichter bij Lovink op bezoek komt. Judith Herzberg, een poëet van rake, vaak speels geformuleerde observaties. Ze treedt al jaren niet meer op. Toen ik onlangs iemand van haar uitgeverij, De Harmonie, aan de telefoon had, zei ze: ‘Ik hoorde dat Judith naar Lochem komt. Dat is ongekend, dat doet ze bijna nooit!’
Wij vereerd natuurlijk. En de klanten blij.

De derde, hierboven geciteerde, uitspraak komt van een vaste klant uit Lochem. Toen ze ruim zevenentwintig jaar geleden haar echtgenoot begroef, klonk op de plechtigheid een gedicht van Herzberg. ‘Kijk maar in de bundel Doen en laten,’ zegt ze. ‘Bladzijde 35.’
Ik kijk.

‘Hoe het gaat’ heet het vers. De eerste strofen luiden: Hoe gaat het met je? / antwoord: goed. / Antwoord zo omdat / het moet. / Maar bonkt / van binnen al te hard / het hart. (…)
‘Ik las mijn man voor toen hij in het ziekenhuis op sterven lag. Hij viel vaak weg, dus ik weet niet wat hij ervan heeft meegekregen. Hij was niet zo talig ingesteld,’ vertelt ze. ‘Maar het gaf mij om de een of andere reden een fijn gevoel. En dat heb ik nog altijd met de poëzie van Herzberg.’

Ze is lid van een leesgroep en lobbyt al een tijdje om samen poëtische werken te lezen. Er zijn twijfels in de groep: daar kun je toch niet over praten, gedichten? ‘Ik geloof van wel,’ vervolgt ze. ‘Je hoeft niet alles te begrijpen. Misschien is het zelfs wel zo dat juist als je de tekst niet helemaal begrijpt, je er goed aan doet om er met anderen over te praten.’

Dat ben ik met haar eens. Een gesprek over literatuur, poëtisch of niet, kan zijn als een ontdekkingstocht. Gedachten van anderen ontmoeten die van jou, en vice versa. We combineren inzichten, bewandelen zijpaden, omwegen en hier en daar een doodlopende weg. Ook die kan weer zorgen voor onvermoede vergezichten, die je anders niet had ontdekt.

Hoe dan ook, ze gelooft dat een aantal leesclubleden de laatste zondagmiddag van deze maand aanwezig zullen zijn in Lovink. Om te ervaren hoe ze klinkt, de grande dame van de poëzie. ‘Want zo kun je haar wel noemen,’ zegt ze, ‘vind je niet?’

Dat vind ik ook.

Lovink is al 175 jaar een begrip in Lochem en omstreken. Boekverkoper Eke Mannink noteert scènes die zich in en om de boekhandel afspelen.