Raad worstelt met tijdelijke huisvesting Oekraïners en statushouders

LOCHEM/GORSSEL - De gemeenteraad van Lochem worstelt duidelijk met de huisvesting van Oekraïners, statushouders en andere doelgroepen. Het college van B&W kreeg al in 2021 de opdracht om op zoek te gaan naar opvanglocaties, ook voor tijdelijke wooneenheden. Door de oorlog in Oekraïne is de roep om opvangmogelijkheden alleen maar toegenomen. De discussie in de gemeenteraad ging maandagavond onder meer over de vraag of het gezegde ‘nood breekt wet’ van toepassing is en over vertrouwen in het college.

Door Henri Bruntink

De voltallige gemeenteraad stuurde het college op pad via een motie met de veelzeggende naam ‘Opvang, wat wél kan?’. Aanleiding was het toen al (dreigende) grote tekort aan woningen voor verschillende doelgroepen. Destijds werd geconstateerd dat een grote opvanglocatie niet te vinden was in de gemeente. Vandaar de opdracht om te kijken wat dan wel mogelijk is.

Zutphenseweg
Het college ging kijken waar eventueel tijdelijke woonunits geplaatst kunnen worden voor de opvang. Een locatie aan de Zutphenseweg is al in voorbereiding. Daar komen 30 wooneenheden voor maximaal 10 jaar. Op een tweede locatie moeten nog eens 30 tot 35 wooneenheden komen. En het moet snel gebeuren, want de gemeente heeft voor dit jaar de opdracht om 188 Oekraïners en 92 statushouders te huisvesten.

Het moet snel gebeuren, want de gemeente heeft voor dit jaar de opdracht om 188 Oekraïners en 92 statushouders te huisvesten

Op dit moment worden al 184 Oekraïners gehuisvest in De Bloemenkamp in Gorssel (94 mensen) en Europarcs in Lochem (90 mensen). De huurovereenkomst voor De Bloemenkamp eindigt op 31 december van dit jaar. De overeenkomst met Europarcs loopt tot 31 maart 2024. Wat betreft de opvang van statushouders loopt de gemeente al jaren achter de feiten aan, bij gebrek aan reguliere woningen.

Inspraak
Het college vroeg de raad om in te stemmen met in totaal twee locaties, zodat daaraan met voortvarendheid kan worden gewerkt. Een krediet wordt pas achteraf gevraagd. In financiële zin geldt dat de opvang van Oekraïners grotendeels door het Rijk wordt betaald. De opvang van statushouders komt voor rekening van de gemeente. Naast het besef dat ook jongeren, ouderen en gezinnen dringend op zoek zijn naar woningen worstelt een deel van de raad met het gedeeltelijk uitschakelen van democratische processen. Vanwege het spoedeisende karakter en de tijdelijkheid van de plannen is minder ruimte voor inspraak en bezwaar dan gebruikelijk. Met name PvdA en GroenLinks tillen daar zwaar aan, zo bleek uit moties en amendementen die maandag werden ingediend.

Schijn
Zo vroegen deze deze fracties om pas op de plaats te maken om omwonenden nog een kans te geven te reageren. Dat zou een aantal weken kosten. De rest van de raad voelt hier niets voor en sprak van vertraging of zelfs ‘schijndemocratie’. Ook het feit dat je op geen enkele locatie de handen van alle omwonenden op elkaar krijgt speelt mee. Het is overigens niet zo dat de buurt geheel wordt genegeerd. Er wordt met omwonenden gesproken, maar de mogelijkheden tot verzet zijn beperkt.

De tijdelijkheid speelt een grote rol. Dat geeft de gemeente meer vrijheid van (snel) handelen. Een bestemmingsplan kan voor een periode van 5 of 10 jaar buitenspel worden gezet. Daarna wordt automatisch het oude bestemmingsplan weer van kracht. Het huidige college gaat uit van 10 jaar. Maar dan zijn we twee colleges verder en wie dan leeft wie dan zorgt. Het is denkbaar dat toekomstige bestuurders oordelen dat een verlenging tot 15 jaar op z’n plaats is. Of dat er een bestemmingsplanwijziging moet komen, waardoor tijdelijk ineens permanent wordt.

Vertrouwen
De discussie in de raad ging deels over vertrouwen in het college. Dat vertrouwen is nodig om de nog maar net rijdende trein op gang te houden. Burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve sprak van de grootst mogelijke spoed. “Vertraging kunnen we ons niet permitteren”, zo zei hij letterlijk. Omdat dat de moties en amendementen geen meerderheid kregen en het raadsvoorstel wel, kan het college nu verder met de verkenning. En er is een mandaat om locaties aan te kopen als dat nodig is.