Opvang jonge vluchtelingen in hotel Paasberg verloopt soepel

LOCHEM - Tussen alle ruis rond de asielopvang in het land mag ook wel eens een positiever verhaal verteld worden. De opvang van Alleenstaande Minderjarige Vreemdelingen (AMV’s) in Fletcher hotel Paasberg in Lochem leidt tot weinig klachten en met de meeste jongeren tot 18 jaar die er worden opgevangen gaat het goed. 45 van de 65 opvangplekken in het hotel werden op 20 april van dit jaar gevuld met jongens die daarvoor verbleven op het vakantiepark De Betteld in Zelhem. De rest druppelde in de periode daarna binnen, meest vanuit Ter Apel. De einddatum is vastgesteld op 1 juli 2024.

Door Henri Bruntink

Net als bij de opvang van volwassen asielzoekers zit ook de keten van AMV’s behoorlijk verstopt. Wie 18 jaar wordt moet vertrekken naar één van de overvolle AZC’s in het land. Dit geldt meestal ook voor wie een verblijfsstatus heeft gekregen, omdat er nauwelijks reguliere woonruimte beschikbaar is. Dat verstopt niet alleen de opvangketen, maar belemmert ook de integratie en de mogelijkheden om te gaan werken of studeren.

Woonruimte
Locatiemanager Coryne Noordhoek van het COA: “Als je geen eigen woonruimte krijgt, stagneert de volgende stap in het leven van de jongeren. Dat is niet alleen slecht voor henzelf maar ook voor de maatschappij. Ik hoor ambities over piloot of arts worden. Dat is niet voor iedereen haalbaar maar we hebben ook praktisch geschoolde arbeidskrachten heel hard nodig.”

Voor direct-omwonenden van het hotel was de komst van de jongeren een spannende aangelegenheid. Zij werden kort tevoren geïnformeerd door COA en gemeente. Tot grote ophef leidde dit overigens niet. Ook niet in de rest van Lochem. Een informatieavond werd destijds maar door weinig mensen bezocht. Burgemeester Sebastiaan van ‘t Erve heeft van begin af aan garantie gegeven op de einddatum van 1 juli. Het hotel wordt daarna verbouwd en krijgt dan de oude functie terug.

Dagindeling
In het hotel geldt een vrij strakke dagindeling. Bij het ontbijt worden de neuzen geteld en ‘s avonds gebeurt dit nogmaals. De jongens moeten om 22.00 uur binnen zijn. Coryne Noordhoek geeft toe dat er ‘s avonds wel eens iemand ontbreekt. Dat leidt steeds tot een gesprek waarbij tekst en uitleg wordt gevraagd. “We kunnen geen garantie geven, maar we willen graag weten waar ze zijn en wat ze doen”, zo klinkt het.

De jongeren gaan vier dagen per week naar school. Dit is een internationale schakelklas in Neede. Voor het vervoer wordt een bus ingehuurd. Die bus leidde de afgelopen tijd tot de enige klacht uit de buurt. Het voertuig staat ‘s ochtends, bij het begin van de oprijlaan van het hotel, enige tijd te wachten met stationair draaiende motor. 

Dat andere klachten uitblijven schrijft de locatiemanager deels toe aan het volgens haar ‘volgzame karakter’ van de jongens. “Een belangrijke factor is ook de begeleiding en het feit dat we een vertrouwensband opbouwen. Dat zorgt voor gedragsbeïnvloeding. En zo worden ook de normen die horen bij de Nederlandse cultuur overgebracht”, legt Noordhoek uit. Het gaat om jongeren uit met name Somalië, Ethiopië en Syrië. Een geringer aantal komt uit landen als Jemen en Soedan.

‘Luxe’
In het hotel wordt aandacht besteed aan vormen van dagbesteding. Naast ontspanning is er ook huiswerkbegeleiding. Geluiden uit de samenleving, dat asielzoekers in luxe hotels worden ondergebracht terwijl andere jongeren geen woning kunnen vinden, wimpelt de locatiemanager weg.

 ”Lange tijd verblijven in een kleine hotelkamer die je moet delen met een vreemde, waarvan je maar moet afwachten of het klikt, is niet per sé heel leuk”, zegt ze.

De jongeren zijn als AMV relatief goed af qua begeleiding. Omdat ze minderjarig zijn krijgen ze een voogd toegewezen via voogdijorganisatie Nidos. Voogd en pupil spreken heel regelmatig met elkaar. Een voogd is er vooral voor de juridische kant van de zaak. En als er op school iets speelt, neemt de voogd de plek van de ouder in. Na uitstroom naar een AZC blijft de voogd nog wel even in beeld, maar ook bij Nidos is de werkdruk hoog. In AZC’s, met vaak wel 600 tot 1000 mensen, is minder begeleiding beschikbaar.

Vrijwilligers
Qua eerstelijnsgezondheidszorg is Lochem aangewezen op het medische team van het AZC in Zutphen. Er is wekelijks een consult en ook de GGD komt eens per week langs. In het hotel werken 26 mensen van het COA. Zo zijn er, naast de beveiliging, altijd minimaal twee mensen aanwezig. Zij gaan indien nodig ook mee op ziekenhuisbezoek en dergelijke. En er is dagelijks een schoolbegeleider beschikbaar. Vrijwilligers zijn er ook. Die meldden zich onder andere tijdens een eerder gehouden open dag. Zo komt er regelmatig een kapper voorbij die zijn diensten vrijwillig aanbiedt. Deze man is zelf voormalig vluchteling en wil heel graag iets terugdoen.

De term Veiligelanders duikt vaak op in relatie tot het asieldossier. Het gaat om niet meer dan hooguit 1 procent, maar ze komen af en toe ook binnen in Lochem. Met hen worden gesprekken gevoerd over hun kansen, maar dat maakt niet altijd veel indruk. “We denken dat deze jongeren vaak al in meerdere landen asiel hebben gevraagd”, aldus Coryne Noordhoek.

Positief
Positievere verhalen zijn er ook. Zoals van een jongen die gek is op voetballen en heel leuk wordt opgevangen door SVBV in Barchem, waar hij speelt en traint. Of de fervente fietser die zeer regelmatig wordt opgehaald door vrijwilligers om op racefiets of mountainbike tochten te maken. Een andere jongen spreekt inmiddels zo goed Nederlands dat hij eens per week naar het Staring College kan. Taal is belangrijk omdat dit mede bepaalt of iemand uiteindelijk kan doorstromen naar MBO of HBO.

Het gemis aan de eigen familie is in veel gevallen groot. Gezinshereniging is een kwestie van lange adem. Als de vluchtelingen in Nederland aankomen zijn ze vaak al 1 tot 2 jaar onderweg. Ze hebben dan van alles meegemaakt, bijvoorbeeld in kampen in Turkije of op hun tocht door Oost-Europese landen. Coryne Noordhoek: “Onderweg zijn ze extra kwetsbaar en kunnen ze zomaar in verkeerde handen vallen. Dat geldt voor meisjes nog meer dan voor jongens. Eenmaal hier is de teleurstelling over de lange procedure groot. Eerst moeten ze zelf erkend worden als vluchteling en pas daarna kan over gezinshereniging worden gesproken.”

Gepassioneerd
Ze vervolgt: “Onze medewerkers zijn gepassioneerd. Vaak hebben ze een achtergrond in de zorg of jeugdzorg. Ze proberen een relatie op te bouwen met de jongens. Vragen naar hun verhaal doen wij eigenlijk nooit. Dat is een zaak van voogd of arts. We praten alleen over hun verleden als ze zelf met het verhaal komen.” COA spant zich in voor een goed vervolgverblijf voor de jongeren na de einddatum.

In het algemeen geldt dat de meeste jongeren kunnen rekenen op een verblijfsvergunning. Afgezien van de problemen om goede huisvesting te vinden, ontstaat dan het perspectief op verdere integratie, vervolgonderwijs en/of werk.