Uilenwerkgroep dringend op zoek naar jong(er) bloed

LOCHEM/ALMEN - De uilenwerkgroep van de Vogelwerkgroep Noordwest-Achterhoek Lochem zoekt dringend verjonging. Veel van de vrijwilligers zijn inmiddels de 70 gepasseerd en hoewel er nog veel enthousiasme is voor het werk, wordt het lichaam strammer en de ladder hoger. Zo voelt het althans. Gezocht wordt dus naar vogelliefhebbers die nog jaren meekunnen en die bij voorkeur geen angst voor ladders en hoogtes kennen. Een groot deel van het werk bestaat uit het ophangen en controleren van de ongeveer 600 nestkasten in de gemeente Lochem en deels daar net buiten. In totaal zijn daar 11 groepjes van twee tot vier vrijwilligers mee bezig.

Door Henri Bruntink

Gerrie Nijenhuis (74) uit Almen en Eddie Oosthof (77) uit Lochem zijn allebei al jaren actief voor de uilen in de regio. Gerrie doet dat samen met echtgenoot Wim die ook de nestkasten bouwt, tegen materiaalkosten. Met name ook in deze tijd van het jaar zijn de vrijwilligers druk. Veel kasten worden gecontroleerd op nieuw leven en indien mogelijk worden de jongen geringd.

Ook kijken de leden van de werkgroep of de jongen gezond zijn, door middel van het vaststellen van het gewicht en het keuren van het verendek. Via de vleugellengte kan de leeftijd vrij precies worden vastgesteld. Uiteraard wordt alles vastgelegd voor wetenschap en nageslacht. In de rest van het jaar is ook het nodige te doen, zoals het schoonhouden en eventueel repareren van de nestkasten.

Broedplaatsen
Eddie Oosthof zegt: “Ons werk draagt zeker bij aan de instandhouding van de uilen, waaronder steenuilen, bosuilen en kerkuilen. Nestkasten zijn nodig omdat het aantal natuurlijke broedplaatsen afneemt. Men is helaas geneigd om elke holle boom om te hakken, terwijl dat juist ideale plekken zijn waar uilen kunnen broeden.” De kasten hangen vaak op particulier terrein, zoals in oude (kap)schuren bij boerderijen. Ook het onderhouden van goede contacten met de eigenaar behoort dus tot de taken van de vrijwilligers.

De uilen zijn meestal graag geziene gasten. Gerrie Nijenhuis vertelt: “We kregen ooit het verzoek om een kast te verwijderen. De bewoners wilden de boerderij verkopen en waren bang dat dit bemoeilijkt zou worden door de uilenpoep die uiteraard wel eens is te vinden rond de nestkasten. Niet veel later meldde de nieuwe eigenaar van de boerderij zich bij ons, of we alsjeblieft een nestkast konden ophangen.”

Hoger werk
Zoals al gemeld moet regelmatig de ladder worden beklommen. Niet iedereen durft dit, zeker niet als de nestkast zich op grotere hoogte bevindt. Soms kan in de kast worden gegluurd door middel van een endoscoop. Zeker voor het hogere werk, zoals nestkasten op de kerkzolder, zoekt de werkgroep nieuwe vrijwilligers. Verjonging moet niet te lang op zich laten wachten, want het duurt enige tijd voordat een nieuwkomer zelfstandig kan werken.

Met name is het belangrijk om te weten hoe je een jonge uil moet aanpakken. Dat moet uiteraard voorzichtig en dat heeft enige ervaring nodig. Mooie anekdote is die over een vrouw uit Exel die, toen ze wist dat de vrijwilligers een kast met jongen kwam inspecteren, liet weten de uilen voordien wel even goed zou toespreken. “Je gelooft het niet, maar ze waren volkomen rustig”, vertelt Gerrie lachend.

Bekijks
“We proberen een band op te bouwen met de particulieren die kasten hebben hangen”, zegt Eddie. “We doen altijd even een kaartje in de bus als we mensen niet thuis treffen. Daarop laten we weten of de nestkast is bewoond is of niet, of dat er eieren zijn aangetroffen. Als eieren of jongen zijn kondigen we een vervolgbezoek aan. We krijgen trouwens vaak veel bekijks bij zo’n inspectie of het ringen van de jonge uilen. Buren en familie kijken vaak mee en soms is een hele schoolklas te gast. Dat vinden we mooi, want zo maken we kinderen enthousiast voor vogels.”

Gerrie vult aan: “We hadden ooit een vrouw uit een heel ander deel van het land, die hier te gast was. Ze werd heel emotioneel bij het zien van de jonge uiltjes. Bekijks kan ook leiden tot extra inkomsten voor de uilenwerkgroep, want andere inkomsten dan donaties zijn er niet. “We moeten het hebben van spontane giften. De mensen waar we kasten hebben hangen geven wel eens wat extra’s.”

De uilenwerkgroep is begin van de jaren ‘80 ontstaan uit de Vogelwerkgroep Noordwest-Achterhoek. De strenge winter van ‘78-’79 was funest voor met name de kerkuilenstand. Dat had er onder meer mee te maken dat het aantal muizen - belangrijk voedsel voor uilen - door die strenge winter was gedecimeerd. Na het ophangen van de eerste kasten werden al snel de eerste broedgevallen genoteerd.

Aanmelden
Inmiddels hangen er dus zo’n 600 kasten en die brengen de uilenstand veel goeds. Maar die leveren dus ook veel werk op. Wie daar nut en noodzaak van inziet en belangstelling heeft om zich als vrijwilliger aan te sluiten bij de werkgroep, kan mailen naar: gerrie.nijenhuis@hotmail.com.